Ο συγγραφέας που γίνεται sold out στα αθηναϊκά βιβλιοπωλεία

Το Νόμπελ Λογοτεχνίας χορεύει στους ρυθμούς του «Τανγκό του σατανά» και συμπαρασύρει τους Έλληνες αναγνώστες.

Περίπλοκα, πολυεπίπεδα, μελαγχολικά, σκοτεινά, γοητευτικά. Στα μυθιστορήματά του ο πολυβραβευμένος Ούγγρος συγγραφέας Λάσλο Κρασναχορκάι διερευνά την αποσύνθεση του σύγχρονου κόσμου, τη σύγχρονη αποξένωση και την υπαρξιακή αγωνία, ακροβατώντας ανάμεσα στη φιλοσοφία και την ποίηση και συνομιλώντας με την ιστορία, αλλά και τη θρησκεία.

Γεννημένος στην Ουγγαρία το 1954 καταξιώθηκε διεθνώς χάρη στο ιδιαίτερο ύφος του και έγινε ευρέως γνωστός το 1985 μετά το «Sátántangó» («Το τανγκό του Σατανά» εκδ. Πόλις), το οποίο διασκευάστηκε για τη μεγάλη οθόνη υπό τις σκηνοθετικές οδηγίες του Μπέλα Ταρ, σε ένα επτάωρο ασπρόμαυρο, μεθυστικό κινηματογραφικό αποτέλεσμα. Δεν είναι τυχαίο ότι η κορυφαία Σούζαν Σόνταγκ είχε περιγράψει την ταινία «συναρπαστική για κάθε λεπτό των επτά ωρών», προσθέτοντας ότι θα ήταν ευτυχής να τη βλέπει κάθε χρόνο για το υπόλοιπο της ζωής της.

Διεθνής αναγνώριση
Εδώ και χρόνια το όνομά του ακουγόταν ανάμεσα στις υποψηφιότητες για το Νόμπελ Λογοτεχνίας και φέτος έφτασε η στιγμή που ο Κρασναχορκάι αναγνωρίστηκε «για το συναρπαστικό και οραματικό έργο του, που μέσα στον αποκαλυπτικό τρόμο, επιβεβαιώνει τη δύναμη της τέχνης». Με πέντε μυθιστορήματα στο ενεργητικό του και πολλά λογοτεχνικά βραβεία, ανάμεσα σε αυτά το Διεθνές Βραβείο Booker του 2015, ο 71χρονος συγγραφέας κάνει αίσθηση. Ιδίως στα αθηναϊκά βιβλιοπωλεία, όπου τα βιβλία του γίνονται ανάρπαστα. Με επιρροές από Ντοστογιέφσκι, Μπέρνχαρντ και Μπέκετ ο Κρασναχορκάι αντλεί έμπνευση από τη ζωή του και τα χρόνια που έζησε στο Γκιούλα της τότε κομμουνιστικής Ουγγαρίας.

Μεγαλωμένος σε εβραϊκή οικογένεια μεσαίας τάξης, ταξίδεψε για πρώτη φορά το 1986 στο τότε Δυτικό Βερολίνο. Μετά την πτώση του Ανατολικού Μπλοκ, άρχισε να ζει απομονωμένος σε διάφορα μέρη του κόσμου, ενώ το πρώτο του ταξίδι στην Ανατολική Ασία το 1990 επηρέασε βαθιά το έργο του. Η επιτροπή του Βραβείου Νόμπελ Λογοτεχνίας τον χαρακτήρισε «σπουδαίο συγγραφέα στην κεντροευρωπαϊκή παράδοση που εκτείνεται από τον Κάφκα μέχρι τον Τόμας Μπέρνχαρντ που χαρακτηρίζεται από παραλογισμό και γκροτέσκα υπερβολή». Η ασυμβίβαστη λογοτεχνική ποιότητά του και ο τρόπος με τον οποίο αποτυπώνει το πνεύμα της εποχής με το μοναδικό είδος γραφής του, συντροφεύει τον αναγνώστη σε έναν κόσμο χωρίς νόημα, όπου εγκυμονεί η κατάρρευση.

Γνωστός για τις μακροσκελείς, ελικοειδείς προτάσεις του -τα 12 κεφάλαια του «Sátántangó» αποτελούνται από μία παράγραφο το καθένα, και το 400 σελίδων «Herscht 07769» («Χερστ 07769» εκδ. Πόλις) έχει μόνο μια τελεία- σε παλαιότερη συνέντευξή του στον βρετανικό Guardian είχε περιγράψει το έργο του με μοναδικό τρόπο: «Γράμματα· έπειτα από γράμματα, λέξεις· έπειτα από αυτές τις λέξεις, μερικές σύντομες προτάσεις· έπειτα περισσότερες προτάσεις που είναι μεγαλύτερες, και κυρίως πολύ μεγάλες προτάσεις, για διάρκεια 35 ετών. Ομορφιά στη γλώσσα. Διασκέδαση στην κόλαση».

Ερωτηθείς σχετικά με όσους ανακαλύπτουν τα βιβλία του πρώτη φορά, με το χαρακτηριστικό του χιούμορ, είχε προτείνει στους αναγνώστες που δεν γνωρίζουν το έργο του «να βγουν έξω, να καθίσουν κάπου, ίσως δίπλα σε ένα ρυάκι, χωρίς να έχουν τίποτα να κάνουν, χωρίς τίποτα να σκεφτούν, απλώς μένοντας σιωπηλοί σαν πέτρες. Τελικά θα συναντήσουν κάποιον που έχει ήδη διαβάσει τα βιβλία μου». Ο 71χρονος είναι ο δεύτερος Ούγγρος συγγραφέας που λαμβάνει το βραβείο, μετά τον Ίμρε Κέρτεςζ, ο οποίος το απέσπασε το 2002.

Τα βιβλία του
-«Μελαγχολία της αντίστασης» (μετάφραση Ιωάννα Αβραμίδου, Πόλις, 2016): Σε μια μικρή ουγγρική πόλη, πλανάται η απροσδιόριστη απειλή μιας επικείμενης καταστροφής. Οι τρομαγμένοι πολίτες επιχειρούν να αντιδράσουν με διαφορετικούς και τυχαίους τρόπους, από τη μουσική ως τον φασισμό. Το μυθιστόρημα στάθηκε αφορμή για τη Σόνταγκ να χαρακτηρίσει τον Κρασναχορκάι «δάσκαλο της Αποκάλυψης».
-«Πόλεμος και πόλεμος» (μετάφραση Ιωάννα Αβραμίδου, Πόλις 2015): Από τη Βουδαπέστη στη Νέα Υόρκη, ο αναγνώστης παρακολουθεί το «ταξίδι» του ταπεινού ήρωα ανάμεσα στο χρόνο και το χώρο, ανάμεσα στην αγριότητα και τον αφανισμό.
-«Η επιστροφή του βαρόνου Βεντάγια» (μετάφραση Μανουέλα Μπέρκι, Πόλις, 2020): Ο βαρόνος Μπέλα Βένκχαϊμ λίγο πριν το τέλος της ζωής του, αποφασίζει να επιστρέψει στη γενέτειρά του στην Ουγγαρία, όπου συναντά ένα τοπίο απόλυτης διαφθοράς.
-«Χερστ 07769» (μετάφραση Μανουέλα Μπέρκι, Πόλις, 2023): Διώξεις, εξαφανίσεις, ναζιστικές μνήμες, διαπλοκή της πολιτικής με την οικονομική κατάρρευση του πλανήτη.
-«Η Σέιομπο πέρασε από κει κάτω» (μετάφραση Μανουέλα Μπέρκι, Πόλις 2019) μιλά για το ιερό και για τον έρωτα, και το «Πάει και το φραντζολάκι» (μετάφραση Μανουέλα Μπέρκι, Πόλις, 2025), είναι μια εξοντωτική σάτιρα που αποκαθηλώνει τους πάντες.

Φωτογραφίες: AFP

πηγή:newmoney.gr