Το Ένας νομοταγής πολίτης είναι ελληνική κοινωνική κωμική ταινία του 1974 σε σκηνοθεσία του Ερρικού Θαλασσινού και σενάριο Κώστα Μουρσελά. Πρωταγωνιστούν οι Σωτήρης Μουστάκας, Διονύσης Παπαγιαννόπουλος, Νόρα Κατσέλη, Λουίζα Ποδηματά και η Άννα Αδριανού Πραγματεύεται την ιστορία ενός ανθρώπου που, ζώντας καταπιεσμένος και μίζερος από το κοινωνικό και οικογενειακό του περιβάλλον, αποφασίζει να επαναστατήσει και να ζήσει ελεύθερος και ευτυχισμένος.

Πλοκή

Ο Γρηγόρης Μοναχογιός (Σωτήρης Μουστάκας) είναι 35 ετών και υπάλληλος στη διαφημιστική-οικοδομική εταιρεία ΑΕΤΟΣ. Ζει σε ένα περιβάλλον καταπίεσης και δυστυχίας.

Η μητέρα του, Καλλιόπη (Μαρία Ζαφειράκη), ο θείος του (Διονύσης Παπαγιαννόπουλος) και γενικά ο κοινωνικός περίγυρος και τα ήθη της εποχής δεν τον αφήνουν να νυμφευθεί την αγαπημένη του Ιουλία (Νόρα Κατσέλη) επειδή είναι μια φτωχή κομμώτρια, και ο αλαζονικός και ανέντιμος διευθυντής του (Γιώργος Κυρίτσης) τον χλευάζει και τον εκμεταλλεύεται επαγγελματικά, κλέβοντας τις ιδέες του. Οι δικοί του πιέζουν τον Γρηγόρη να πάρει για γυναίκα του τη συντηρητική Κούλα (Ειρήνη Μαρκογιάννη) επειδή διαθέτει αξιόλογη προίκα και να πατρέψει την αδελφή του (Άννα Αδριανού) με τον διευθυντή του για παρόμοιους λόγους. Μόνο η θεία του η Ουρανία (Λουίζα Ποδηματά) τον συμβουλεύει να κάνει ό,τι εκείνος νομίζει αγνοώντας τους πάντες γύρω του.

Κάποια στιγμή, προσπαθώντας να σπάσει το πλέγμα που τον καθιστά δέσμιο μιας τέτοιας ζωής, ο Γρηγόρης επιδίδεται σε σπατάλες των χρημάτων που αποταμίευσε, φάρσες προς του καταπιεστές του και μια μανία εκδίκησης προς όσους τον έβλαπταν. Ντύνεται με γυναικεία ρούχα για να πάρει από την τράπεζα τα χρήματα της μητέρας του, πηγαίνει και αγοράζει με αυτά ένα βιολί, πίνακες ζωγραφικής και γενικά να συμπεριφέρεται αλλόκοτα. Στην εταιρεία όπου εργάζεται, ανακοινώνει στο διοικητικό συμβούλιο ότι έχει μια καταπληκτική ιδέα για την πώληση ενός οικοπέδου, αλλά πρέπει να γίνει αυτός διευθυντής. Αφού συμβεί αυτό και η εταιρεία ωφεληθεί από την αγοραπωλησία, ο Γρηγόρης επανέρχεται στην παλιά του υπαλληλική θέση. Στο μεταξύ, η Ιουλία έχει παντρευτεί τον Φίλιππο (Βαγγέλης Καζάν), συνάδελφο του Γρηγόρη στην εταιρεία.

Όλα αυτά τον οδηγούν σε έναν παραληρηματικό λόγο υπέρ της ελευθερίας και τελικά σε κατάθλιψη και εγκλεισμό σε μια μονάδα ψυχικής θεραπείας. Εκεί, ο ψυχίατρος που τον παρακολουθεί (Βασίλης Ανδρεόπουλος) εξηγεί στη μητέρα του το πρόβλημα προσαρμογής του Γρηγόρη στην κοινωνική πραγματικότητα. Μέσα σε όλη αυτή την περιπέτεια, μόνο η αγαπημένη του, η Ιουλία, του συμπαραστέκεται.

Διανομή ρόλων

• Σωτήρης Μουστάκας: Γρηγόρης Μοναχογιός
• Διονύσης Παπαγιαννόπουλος: Θείος Μανώλης
• Νόρα Κατσέλη: Ιουλία
• Λουίζα Ποδηματά: Θεία Ουρανία
• Βαγγέλης Καζάν: Φίλιππος
• Μαρία Ζαφειράκη: Καλλιόπη Μοναχογιού
• Ειρήνη Κουμαριανού: Μητέρα Κούλας
• Ειρήνη Μαρκογιάννη: Κούλα Ευγενίδου
• Άννα Αδριανού: Σοφία αδερφή Γρηγόρη
• Βασίλης Ανδρεόπουλος: Ψυχίατρος
• Γιώργος Κυρίτσης: Διευθυντής
• Γρηγόρης Βαφιάς: Πατέρας Κούλας

Παραγωγή

Το Ένας νομοταγής πολίτης έκανε πρεμιέρα στις 12 Σεπτεμβρίου 1974 και κυκλοφόρησε στις κινηματογραφικές αίθουσες στις 9 Δεκεμβρίου 1974. Έκοψε 69.143 εισιτήρια και κατατάχθηκε στην 6η θέση ανάμεσα σε 47 ταινίες της ίδιας σεζόν.

Στην τελευταία σκηνή, ο Αντώνης Καλογιάννης ερμηνεύει το γνωστό τραγούδι του Γιώργου Χατζηνάσιου σε στίχους Ερρίκου Θαλασσινού, “Άνοιξε το Παράθυρο”.

Η πρεμιέρα της ταινίας που είχε τεράστια επιτυχία συνέπεσε με το τέλος της Χούντας και την επόμενη του δημοψηφίσματος για την κατάργηση της μοναρχίας.