«Πρώτη φορά αγκαλιάζω Ερμή – κι ας είναι μπρελόκ!», είχε πει χαριτολογώντας η Μελίνα Μερκούρη όταν γνώρισε τον Σταύρο Ξαρχάκο, λίγο πριν εκείνος αναλάβει τη μουσική για το ντοκιμαντέρ του BBC Η Ελλάδα της Μελίνας.

Με αυστηρή, δωρική φυσιογνωμία και βαθιά φωνή, ο Ξαρχάκος ξεχώρισε από νωρίς. Όχι μόνο για την επιβλητική του παρουσία, αλλά κυρίως για την ουσία του: ακέραιος, πνευματικός, ευγενής, και ταυτόχρονα απρόβλεπτος.

Από το Ωδείο Αθηνών στη Nadia Boulanger

Η μουσική του πορεία ξεκίνησε στην Ελλάδα, όμως γρήγορα απέκτησε διεθνείς διαστάσεις. Από το Ωδείο Αθηνών βρέθηκε στο θρυλικό Juilliard της Νέας Υόρκης, μαθήτευσε δίπλα στη Nadia Boulanger στο Παρίσι, και ωστόσο η καρδιά της μουσικής του έμεινε πάντα ελληνική.

Με σεβασμό στην παράδοση, άγγιξε τη συμφωνική μουσική και συνεργάστηκε με σπουδαίες φωνές: Ξυλούρη, Παγιουμτζή, Μπιθικώτση, Μοσχολιού, Αγνή Μπάλτσα. Αναδείχθηκε έτσι σε έναν από τους πιο γνήσιους εκφραστές της ελληνικότητας μέσα από τον ήχο του.

«Ο ήχος μου είναι ελληνικός», έχει πει ο ίδιος. Και πράγματι, εδώ και δεκαετίες, οι νότες του γεμίζουν θέατρα και συναυλιακούς χώρους με αυτόν τον αυθεντικό ήχο.

Ρεμπέτικο – 40 χρόνια μετά

Απόδειξη της ανανεωτικής του δύναμης, η πρόσφατη επιστροφή του στο Ρεμπέτικο – σαράντα χρόνια μετά τη δημιουργία του μνημειώδους έργου. Ο Ξαρχάκος το ξαναγράφει με το βλέμμα του σήμερα, δίνοντας νέα πνοή σε ένα έργο που έχει χαραχθεί στη συλλογική μνήμη.

«Ταξίδι στο Φως»

Στο ίδιο πνεύμα κινούνται και οι συναυλίες «Ταξίδι στο Φως», ένα μουσικό οδοιπορικό που ενώνει τον ήχο με το ελληνικό τοπίο.

Οι σταθμοί ήταν μοναδικοί: Ναός Ποσειδώνα στο Σούνιο, Ναός Αφαίας στην Αίγινα, Μουσείο Ακρόπολης, Αρχαίο Θέατρο Φιλίππων, Δωδώνη, Αρχαία Μεσσήνη. Στις 30 Αυγούστου η πορεία συνεχίζεται στο Αρχαίο Θέατρο Άργους και στις 2 Σεπτεμβρίου στο Κάστρο του Ρίου στην Πάτρα.

Η κορύφωση θα έρθει με δύο μεγάλες συναυλίες στο Ηρώδειο: 8 Σεπτεμβρίου και 12 Οκτωβρίου.

Σε κάθε χώρο, το φυσικό φως γίνεται σκηνικό. Φωτίζει μάρμαρα, αγκαλιάζει την αρχιτεκτονική, ενώνεται με τη μουσική. Έτσι, κάθε συναυλία μετατρέπεται σε εμπειρία που μοιάζει να καταργεί τον χρόνο.

Το φως ως βεβαιότητα

Για τον Ξαρχάκο, το φως δεν είναι μεταφορά αλλά ουσία. Όπως το αττικό φως που διαπερνά τις εποχές, έτσι και η μουσική του: τρυφερή ή ορμητική, πάντα αληθινή.

Κι όταν τον ρώτησαν «Τι θα απογίνει αυτή η χώρα;», απάντησε με σιγουριά:
«Μια χώρα που ταξιδεύει μ’ αυτό το φως δεν πρόκειται να χαθεί ποτέ. Ο τροχός θα γυρίσει ξανά. Αυτό το φως δεν θα μας αφήσει ανυπεράσπιστους».

Προπώληση: Σταύρος Ξαρχάκος «Ταξίδι στο Φως»