Καθώς το 2025 φτάνει προς το τέλος του και το 2026 βρίσκεται προ των πυλών, οι ανασκοπήσεις της χρονιάς πληθαίνουν. Ανάμεσα σε αυτές, το National Geographic History ξεχώρισε μία ανακάλυψη που, σύμφωνα με τους ειδικούς, έχει τη δύναμη να ανατρέψει θεμελιωμένες αντιλήψεις για την ανθρώπινη ιστορία.

Πρόκειται για τον εντοπισμό ανθρώπινων λειψάνων στη Νοτιοανατολική Ασία, τα οποία αποκαλύπτουν ότι η πρακτική της μουμιοποίησης εφαρμοζόταν ήδη πριν από περισσότερα από 12.000 χρόνια — πολύ νωρίτερα απ’ ό,τι πιστεύαμε μέχρι σήμερα.

Η ανακάλυψη

Τον περασμένο Σεπτέμβριο, ομάδα ερευνητών από το Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας εντόπισε σε έντεκα διαφορετικούς αρχαιολογικούς χώρους της περιοχής ανθρώπινα λείψανα, τα οποία φέρουν σαφή ίχνη μουμιοποίησης μέσω αποξήρανσης με καπνό.

Η μέθοδος αυτή, εξαιρετικά εξελιγμένη για την εποχή της, χρονολογείται πολύ πριν από τις μέχρι σήμερα γνωστές παραδόσεις της Αφρικής και της Αμερικής, αφαιρώντας ουσιαστικά από τις δύο ηπείρους τον τίτλο των παλαιότερων μούμιων στον κόσμο.

Γιατί θεωρείται η σημαντικότερη ανακάλυψη της χρονιάς

Το National Geographic History επισημαίνει ότι η σημασία της ανακάλυψης δεν περιορίζεται μόνο στην ηλικία των ευρημάτων. Το γεγονός ότι μούμιες εντοπίστηκαν σε τόσους πολλούς και διαφορετικούς χώρους συνιστά ένα αρχαιολογικό ορόσημο, ικανό να μετατοπίσει την ιστορική μας οπτική.

Μέχρι σήμερα, η μελέτη της μουμιοποίησης περιστρεφόταν κυρίως γύρω από τη λεκάνη της Μεσογείου, την κοιλάδα του Νείλου και τους πολιτισμούς των Άνδεων. Η νέα έρευνα, όμως, αναδεικνύει τη Νοτιοανατολική Ασία και την ευρύτερη περιοχή του Ανατολικού Ειρηνικού ως έναν μέχρι πρότινος υποτιμημένο αλλά καθοριστικό πυρήνα πολιτισμικής εξέλιξης.

Αναθεώρηση της ιστορίας

Ίσως το πιο ουσιαστικό στοιχείο της ανακάλυψης είναι ότι διπλασιάζει τη γνωστή αρχαιότητα των πρακτικών μουμιοποίησης. Αυτό υποχρεώνει την επιστημονική κοινότητα να επανεξετάσει παλαιότερες θεωρίες για την προέλευση και τη διάδοση αυτών των τεχνικών.

Όπως τονίζει το περιοδικό, η ανακάλυψη επιβεβαιώνει ότι οι πρακτικές διατήρησης των νεκρών έχουν ρίζες τόσο βαθιές και ποικίλες όσο και η ίδια η ανθρωπότητα, και δεν αποτελούν αποκλειστικό χαρακτηριστικό λίγων «μεγάλων» πολιτισμών.

Ένα μάθημα για την αρχαιολογία

Η υπόθεση αυτή λειτουργεί και ως υπενθύμιση της ίδιας της φύσης της αρχαιολογίας: πρόκειται για έναν κλάδο διαρκώς εξελισσόμενο, όπου κάθε νέα ανακάλυψη μπορεί να ανατρέψει όσα θεωρούνταν δεδομένα.

Η κορυφαία αρχαιολογική ανακάλυψη του 2025 δεν προσθέτει απλώς ένα νέο κεφάλαιο στην ιστορία — μας αναγκάζει να ξαναδιαβάσουμε ολόκληρο το βιβλίο από την αρχή.