Στις 10 Ιουνίου 1944, το χωριό Δίστομο στη Βοιωτία έζησε έναν από τους πιο φρικτούς εφιάλτες της Κατοχής.

Μια γερμανική φάλαγγα των Ες-Ες, υποτίθεται για εκκαθαριστικές επιχειρήσεις κατά ανταρτών, έφτασε στην περιοχή με εντολή κανείς κάτοικος να μην φύγει από το χωριό.

Στην τοποθεσία Καταβόθρα, δέχθηκαν επίθεση από αντάρτες του ΕΛΑΣ. Οι απώλειες των Γερμανών ήταν 6 νεκροί και 15 τραυματίες. Την ευθύνη την απέδωσαν στους κατοίκους του Διστόμου.

Αυτό που ακολούθησε ήταν μια από τις πιο φρικαλέες πράξεις εκδίκησης: Το χωριό παραδόθηκε στις φλόγες και 218 άμαχοι σφαγιάστηκαν – μεταξύ αυτών 45 παιδιά και 20 βρέφη. Γυναίκες, ηλικιωμένοι, ακόμη και βρέφη δεν γλίτωσαν από το μένος των στρατιωτών του Χανς Ζάμπελ.

Η είδηση διαδόθηκε γρήγορα διεθνώς, προκαλώντας αποτροπιασμό. Ωστόσο, η Γερμανική Διοίκηση στην Αθήνα δικαιολόγησε τη σφαγή ως «παραδειγματική τιμωρία». Ο Χανς Ζάμπελ, που διέταξε τη θηριωδία, συνελήφθη στο Παρίσι μετά τον πόλεμο και προφυλακίστηκε. Αν και ομολόγησε, εκδόθηκε προσωρινά στη Δυτική Γερμανία και δεν επέστρεψε ποτέ για να δικαστεί στην Ελλάδα.

Το Δίστομο παραμένει ένα διαρκές σύμβολο της ναζιστικής αγριότητας, χαραγμένο στη συλλογική μνήμη όχι μόνο της Ελλάδας, αλλά και του κόσμου.