«Ένα παιδί που δεν ζητάει ποτέ τίποτα είναι ένα παιδί που του έμαθαν ότι δεν πρέπει να ενοχλεί»

Κάποια παιδιά φαίνονται «καλόβολα». Δεν θυμώνουν, δεν παραπονιούνται, δεν ζητούν. Αν τους πεις όχι, χαμογελούν και συνεχίζουν. Αν τα αδικήσεις, λένε «δεν πειράζει». Οι μεγάλοι τα θεωρούν ευγενικά, ώριμα, ήσυχα. Όμως πίσω από αυτή τη φαινομενική ηρεμία, κρύβεται πολλές φορές ένα παιδί που έχει μάθει να καταπνίγει τις ανάγκες του για να μη χάσει την αγάπη των γύρω του.

Το παιδί που μαθαίνει να μην έχει ανάγκες
Κανένα παιδί δεν γεννιέται «εύκολο». Τα παιδιά είναι εκφραστικά από τη φύση τους. Κλαίνε, διεκδικούν, φωνάζουν, ζητούν αγκαλιά. Όταν όμως ένα παιδί αντιλαμβάνεται ότι κάθε φορά που ζητά κάτι οι μεγάλοι κουράζονται, δυσανασχετούν ή θυμώνουν, αρχίζει να καταλαβαίνει πως το να έχει ανάγκες δεν είναι καλοδεχούμενο.

Έτσι, σταδιακά μαθαίνει να σιωπά. Να κρύβει το θυμό του, να μην εκφράζει απογοήτευση, να κάνει πως δεν ενοχλείται. Αυτή η υπερπροσαρμογή δεν είναι αρετή. Είναι μια στρατηγική επιβίωσης: το παιδί προσαρμόζεται για να προστατευτεί από την απόρριψη.

Όταν η ησυχία είναι ένδειξη φόβου, όχι ωριμότητας
Ένα παιδί που δεν ζητάει τίποτα, δεν σημαίνει ότι δεν έχει ανάγκες. Σημαίνει ότι δεν νιώθει ασφαλές να τις εκφράσει. Συνήθως θα προσέξει πρώτα τη διάθεση του γονιού πριν μιλήσει. Θα κοιτάξει αν «είναι καλή στιγμή». Θα πει «εντάξει» όταν κάτι το πληγώσει, γιατί φοβάται μήπως γίνει βάρος.

Αυτό το παιδί μοιάζει ήρεμο, αλλά μέσα του παλεύει να διατηρήσει την αποδοχή των άλλων. Έχει μάθει ότι η αγάπη κερδίζεται με τη σιωπή και την προσαρμογή. Κι έτσι, χωρίς να το καταλάβει, χτίζει έναν τοίχο ανάμεσα στις ανάγκες του και στους ανθρώπους που το αγαπούν περισσότερο.

Πώς μεγαλώνουν αυτά τα παιδιά
Πολλά από αυτά τα παιδιά, όταν ενηλικιωθούν, δυσκολεύονται να αναγνωρίσουν τι νιώθουν. Δεν ζητούν βοήθεια, δεν διεκδικούν όσα δικαιούνται και αισθάνονται ενοχές όταν χρειάζονται κάτι. Είναι οι άνθρωποι που λένε πάντα «δεν πειράζει», που προσπαθούν να μην ενοχλούν, που φροντίζουν τους άλλους καλύτερα απ’ ό,τι φροντίζουν τον εαυτό τους.

Η υπερπροσαρμοστικότητα γίνεται τρόπος ζωής. Στην πραγματικότητα όμως, πρόκειται για έναν μηχανισμό άμυνας που ξεκίνησε από την παιδική ηλικία.

Ο ρόλος των γονιών: να παρέχουν ασφάλεια
Οι περισσότεροι γονείς δεν συνειδητοποιούν ότι μπορεί να ενισχύουν άθελά τους αυτή τη σιωπή. Μερικές φορές η υπερπροσαρμοστικότητα γεννιέται όχι από «κακή» γονεϊκή συμπεριφορά, αλλά από ένα περιβάλλον συναισθηματικής πίεσης. Όταν ο γονιός είναι αγχωμένος, κουρασμένος ή απασχολημένος, το παιδί διαισθάνεται ότι «αν δείξω τις ανάγκες μου, θα τον κουράσω».

Η λύση δεν είναι περισσότερη πειθαρχία, αλλά περισσότερη αποδοχή. Το παιδί χρειάζεται να νιώθει ότι έχει χώρο να θυμώσει, να απογοητευτεί, να πει «όχι» χωρίς να φοβάται ότι θα χάσει την αγάπη.

Τι μπορεί να κάνει ένας γονιός
-Ρώτα το πώς νιώθει. Μια απλή ερώτηση όπως «πώς ένιωσες με αυτό που έγινε;» δείχνει στο παιδί ότι τα συναισθήματά του έχουν σημασία.
-Άκου χωρίς να διορθώνεις. Μην βιάζεσαι να πεις «δεν είναι τίποτα». Απλώς άκου.
-Δέξου το «όχι». Όταν το παιδί εκφράζει άρνηση, δείξε του ότι το δικαίωμά του να διαφωνεί είναι σεβαστό.
-Δείξε σταθερότητα. Τήρησε τις υποσχέσεις σου. Έτσι μαθαίνει ότι οι λέξεις έχουν βαρύτητα και ότι μπορεί να εμπιστεύεται τους άλλους.
-Δώσε χώρο στα θέλω του. Ακόμη κι αν κάτι σου φαίνεται μικρό, άφησέ το να το ζητήσει. Έτσι χτίζεται η αυτοπεποίθησή του.

Από το «μην ενοχλείς» στο «είσαι σημαντικός»

Η φράση «δεν μου ζητά ποτέ τίποτα» μπορεί να ακούγεται σαν παράσημο, αλλά στην πραγματικότητα είναι ένα «καμπανάκι». Ένα παιδί που δεν ζητάει τίποτα, ίσως απλώς πιστεύει ότι δεν έχει δικαίωμα να ζητήσει. Η αληθινή δύναμη της ανατροφής δεν είναι να έχουμε παιδιά υπάκουα, αλλά παιδιά που νιώθουν ασφάλεια να είναι αυθεντικά.

Ας αντικαταστήσουμε λοιπόν τη φράση «είναι τόσο καλό παιδί, δεν παραπονιέται ποτέ» με τη φράση «νιώθει ελεύθερο να μου πει αυτό που σκέφτεται». Γιατί εκεί βρίσκεται η ουσία της συναισθηματικής ασφάλειας: στην αλήθεια, όχι στη σιωπή.

Αν ήμασταν κι εμείς τέτοια παιδιά;
Πολλοί ενήλικες σήμερα αναγνωρίζουμε αυτό το μοτίβο μέσα μας. Μάθαμε να είμαστε «δυνατοί», «ανεξάρτητοι», «ευγενικοί», αλλά δυσκολευόμαστε να πούμε τι έχουμε ανάγκη. Αν ανήκεις σε αυτή την κατηγορία, θυμήσου ότι δεν είναι αδυναμία να ζητάς.

Όπως ένα παιδί χρειάζεται χώρο να εκφραστεί, έτσι και ο ενήλικας που κάποτε ήταν αυτό το παιδί χρειάζεται να μάθει ξανά από την αρχή ότι οι ανάγκες του έχουν σημασία και ότι δεν είναι βάρος. Ότι η αγάπη αντέχει την αλήθεια, και ότι το να έχεις ανάγκες δεν σε κάνει λιγότερο άξιο να αγαπηθείς.

Ένα παιδί που δεν ζητάει ποτέ τίποτα δεν είναι απλώς «καλό παιδί»
Ένα παιδί που δεν ζητάει ποτέ τίποτα δεν είναι απλώς «καλό παιδί». Είναι ένα παιδί που προσπαθεί να χωρέσει στον κόσμο χωρίς να ενοχλεί. Ο ρόλος μας, ως γονείς, είναι να του δείξουμε ότι έχει μια θέση σε αυτόν τον κόσμο έτσι κι αλλιώς. Ότι έχει φωνή, δικαιώματα, συναισθήματα. Και το πιο σημαντικό, πως η αγάπη μας δεν εξαρτάται από το πόσο «καλόβολο» ή όχι θα είναι.

πηγή:mama365.gr