Ο Γιάννης Μαρκόπουλος υπήρξε ένας από τους σπουδαιότερους Έλληνες συνθέτες, με έργο που εκδίδεται από το έντεχνο τραγούδι και τη συμφωνική μουσική έως την κινηματογραφική σύνθεση, το θέατρο, την όπερα και το ορατόριο. Με την πρωτοποριακή της πρόταση «Επιστροφή στις Ρίζες», διαμόρφωσε μια ξεχωριστή μουσική σχολή, παντρεύοντας παραδοσιακά ελληνικά όργανα, όπως η λύρα και το σαντούρι, με τη συμφωνική ορχήστρα, ανοίγοντας νέους δρόμους στην παγκόσμια μουσική σκηνή.

Τα πρώτα χρόνια και οι επιρροές του

Γεννημένος στο Ηράκλειο της Κρήτης 18 Μαρτίου 1939, ο Μαρκόπουλος μεγάλωσε στην Ιεράπετρα. Τα πρώτα του μουσικά ακούσματα προήλθαν από τη μουσική της Κρήτης, τους ρυθμούς της Ανατολικής Μεσογείου και τη δυτική κλασική παράδοση. Ξεκίνησε τις μουσικές του σπουδές στη Φιλαρμονική της Ιεράπετρας και αργότερα φοίτησε στο Ωδείο Αθηνών.

Το ξεκίνημα και η διεθνής αναγνώριση

Το 1962 κυκλοφόρησε το πρώτο του ολοκληρωμένο έργο, το χορόδραμα «Θησέας». Τη δεκαετία του ’60, έγραψε μουσική για το θέατρο και τον κινηματογράφο, με πιο γνωστή την πολυβραβευμένη μουσική για την ταινία «Μικρές Αφροδίτες» (1963) του Νίκου Κούνδουρου. Η χούντα τον οδήγησε στο Λονδίνο, όπου μελέτησε κοντά στη συνθέτρια Ελίζαμπεθ Λάτιενς και συνέθεσε έργα όπως η κοσμική καντάτα Ήλιος ο Πρώτος σε ποίηση Οδυσσέα Ελύτη.

Η «Επιστροφή στις Ρίζες» και η επιρροή του στο ελληνικό τραγούδι

Με την επιστροφή του στην Ελλάδα, παρουσίασε σημαντικά έργα όπως το Χρονικό (1970), την Ιθαγένεια (1970) και τα Ριζίτικα (1971) με τον Νίκο Ξυλούρη, καθιερώνοντας την έννοια της «Επιστροφής στις Ρίζες» ως δυναμική σύνδεση της ελληνικής παράδοσης με τους σύγχρονους μουσικούς γίγνεσθαι. Τα έργα της δεκαετίας του ’70, όπως η Θητεία (1974) και οι Μετανάστες (1974), περιλαμβάνουν τραγούδια-σύμβολα όπως Τα Λόγια και τα Χρόνια , Παραπονεμένα Λόγια και Μιλώ για τα παιδιά μου .

Η διεθνής του απήχηση επιβεβαιώθηκε με τη μουσική του για τη βρετανική σειρά Who Pays the Ferryman? (1976), που έκανε γνωστό στη διεθνή σκηνή.

Οι τελευταίες δεκαετίες και η αναγνώριση

Στα επόμενα χρόνια, ο Μαρκόπουλος συνέχισε να δημιουργεί και να εξελίσσει τη μουσική του, παρουσιάζοντας έργα όπως η Λειτουργία του Ορφέα (1994) και η μουσική για την ταινία Μπάιρον – Η μπαλάντα ενός δαιμονισμένου (1992). Παρέμεινε ένας από τους πιο επιδραστικούς συνθέτες της Ελλάδας, με την επιρροή του να διαρκεί μέχρι και σήμερα.

Ο Γιάννης Μαρκόπουλος έφυγε από τη ζωή στις 10 Ιουνίου 2023, αφήνοντας πίσω του ένα ανεκτίμητο μουσικό έργο. Το 2024, η Πρόεδρος της Δημοκρατίας τον τίμησε μεταθανατίως με το παράσημο του Ανώτερου Ταξιάρχη του Τάγματος της Τιμής, αναγνωρίζοντας τη συμβολή του στην ελληνική μουσική και τον αγώνα του για την ελευθερία και τη δημοκρατία.

Η μουσική του παραμένει ζωντανή, συνεχίζοντας να εμπνέει και να συγκινεί γενιές Ελλήνων.