H λάμψη και η τραγωδία του «πέμπτου Beatle», Μπίλι Πρέστον – «Έτσι το θέλησε ο Θεός»

Το παιδί-θαύμα που έπαιξε στα πλήκτρα το Let It Be και συνεργάστηκε με τον Τζορτζ Χάρισον, ο Μπίλι Πρέστον, χάθηκε στον εθισμό. Μια νέα ταινία βρίσκει «το σκοτάδι και το φως» στην ιστορία του.

Στις δεκαετίες του 1960 και του 70, ο Μπίλι Πρέστον ήταν ο μουσικός των μουσικών. Αυτοδίδακτο θαύμα που μεγάλωσε παίζοντας εκκλησιαστικό όργανο στην εκκλησία του στο Λος Άντζελες, συνόδευε τη Μαχάλια Τζάκσον και εμφανιζόταν στο The Nat King Cole Show πριν καν κλείσει τα 11 του χρόνια.

Μέχρι το γυμνάσιο, ταξίδευε με τον Λιτλ Ρίσταρντ στην ευρωπαϊκή του περιοδεία και στεκόταν δίπλα στη σκηνή κάθε βράδυ για να παρακολουθήσει το συγκρότημα που υποστήριζε τον Ρίτσαρντ, τους Beatles.

Ο Μπίλι Πρέστον δεν έβαλε ποτέ τα δάχτυλά του σε λάθος νότα
Μέχρι το 1969 είχε χαρακτηριστεί ως «ο πέμπτος Beatle» (συμμετείχε στο τραγούδι Get Back) και έγινε το δεξί χέρι του Τζορτζ Χάρισον, αφού ο κιθαρίστας έγινε σολίστας. «Ο Μπίλι δεν έβαλε ποτέ τα δάχτυλά του σε λάθος νότα», λέει ο Ρίνγκο Σταρ. «Ήταν τόσο σπουδαίος».

Ο Σαμ Κουκ ο Ρέι Τσαρλς, οι Rolling Stones, η Αρίθα Φράνκλιν, η Μπάρμπρα Στρέιζαντ και ο Έλτον Τζον τον προσέλαβαν- έβγαλε σόλο δίσκους και έγραψε επιτυχίες για άλλους, όπως το You Are So Beautiful του Τζο Κόκερ.

Αλλά πάλεψε με τον εθισμό και φυλακίστηκε μετά από βίαια περιστατικά που σχετίζονταν με ναρκωτικά. Πέθανε, σε ηλικία 59 ετών, το 2006.

Ο χορός δοξολογίας του Πρέστον
Τώρα, στο ντοκιμαντέρ Billy Preston: That’s the Way God Planned It, σε σκηνοθεσία του βετεράνου της αμερικανικής τηλεόρασης Πάρις Μπάρκλεϊ, φίλοι και συνάδελφοι, όπως ο Έρικ Κλάπτον, η Ολίβια Χάρισον (χήρα του Τζορτζ) και η αείμνηστη τραγουδίστρια της gospel Σάντα Κράουτς, αφηγούνται την ιστορία του.

Η ταινία ξεκινά με το ταλέντο του Πρέστον σε πλήρη επίδειξη: ένας 24χρονος βιρτουόζος που παίζει στη συναυλία του Τζορτζ Χάρισον για το Μπαγκλαντές το 1971.

Ο Χάρισον ανακοινώνει την μπάντα του -Σταρ, Κλάπτον, Λέον Ράσελ, Μπομπ Ντίλαν και Ραβί Σανκάρ, όλοι παίζουν το That’s the Way God Planned It του Πρέστον.

Κάποια στιγμή ο Πρέστον ξεγλιστράει πίσω από τα πλήκτρα για να βρεθεί στο κέντρο της σκηνής σε έναν χαρούμενο χορό δοξολογίας. «Απλά δεν μπορούσα να κρατηθώ», λέει σε ένα voiceover. «Η μπάντα τζαμάριζε και έπαιζε, ο κόσμος ήταν μαζί μας και έπρεπε να χαρώ».

Μαύρος ομοφυλόφιλος άνδρας
Με το χαμόγελό του, με τα μπροστινά κενά δόντια, και τη μεταδοτική του ενέργεια, το στυλ ερμηνείας του Μπίλι Πρέστον ήταν τόσο επηρεασμένο από τις gospel χορωδίες με τις οποίες μεγάλωσε όσο και από τον Λιτλ Ρίτσαρντ και τον μετέπειτα μέντορά του, Ρέι Τσαρλς.

Η εκκλησία του έδωσε ένα μέρος για να ανθίσει το ταλέντο του. Αλλά ως μαύρος ομοφυλόφιλος άνδρας, πάλευε να συνδυάσει τη σεξουαλικότητά του με τον χριστιανισμό του – γεγονός που περιπλέκεται από μια σεξουαλική επίθεση που υπέστη στην εκκλησία όταν ήταν νέος.

Όπως και ο Πρέστον, ο Μπάρκλεϊ είναι μαύρος, ομοφυλόφιλος και επίσης μεγάλωσε στην εκκλησία, παίζοντας εκκλησιαστικό όργανο και πιάνο – «Όχι κοντά στο επίπεδο του Μπίλι Πρέστον, αλλά αυτό ήθελα να κάνω», λέει.

Τόσο ο Πρέστον όσο και ο Μπάρκλεϊ έχασαν αδέρφια σε θανατηφόρα ατυχήματα, «και όπως ο Πρέστον, είχα κάποιες πραγματικά δυσάρεστες σεξουαλικές εμπειρίες που με διαμόρφωσαν για τον τρόπο που έβλεπα τον κόσμο».

Ο Πρέστον ήταν φημισμένος για τη σιωπή του για θέματα εκτός από τη μουσική και η ομοφυλοφιλία του ήταν κρυμμένη σε κοινή θέα

Η κρυμμένη ομοφυλοφιλία
Ο Πρέστον ήταν φημισμένος για τη σιωπή του για θέματα εκτός από τη μουσική και η ομοφυλοφιλία του ήταν κρυμμένη σε κοινή θέα.

Αν και δεν θα αναφερόταν στον εαυτό του ως ομοφυλόφιλος μέχρι αργότερα στη ζωή του, συχνά έφερνε συντρόφους στην περιοδεία ή στις ηχογραφήσεις, παρουσιάζοντάς τους ως φίλους ή ξαδέρφια.

Ο Μπάρκλεϊ κατάφερε να εντοπίσει μερικούς από τους πρώην εραστές του Πρέστον, αν και κανένας δεν θέλησε να εμφανιστεί στην ταινία.

«Μακάρι να μπορούσαμε να τους είχαμε βάλει στην κάμερα», δήλωσε ο Μπάρκλεϊ. «Όμως αυτοί το επαλήθευσαν και μας επέτρεψαν να νιώσουμε άνετα να βγάλουμε τις ιστορίες τους προς τα έξω».

Δεν τον σταματούσε τίποτα
Ο Πρέστον προσπάθησε να ξεφύγει από την ταραγμένη προσωπική του ζωή, ρίχνοντας τον εαυτό του στη δουλειά του.

Συμμετείχε τακτικά στο τηλεοπτικό σόου Shindig! και πρωταγωνίστησε στην αποτυχημένη μουσική ταινία Sgt Pepper’s Lonely Hearts Club Band το 1978.

Είχε επιτυχίες όπως το Will It Go Round in Circles του 1972 και το ντουέτο του 1979 με την τραγουδίστρια της Motown, Σιρίτα Ράιτ, With You I’m Born Again, γραμμένο από τους Κάρολο Κόνορς και Ντέιβιντ Σάιερ.

«Ήταν ένας κινούμενος στόχος», λέει η Ολίβια Χάρισον. «Ο Μπίλι απλά συνέχισε να κινείται, να παίζει, να χορεύει, να τραγουδάει – πώς μπορούσες να σταματήσεις αυτόν τον τύπο και να του πεις: “Έι φίλε, τι συμβαίνει, κάτσε να μου τα πεις;”».

Επαγγελματικά, «θα έλεγα ότι είχε περισσότερη καλή κρίση παρά κακή», λέει ο φίλος και πρώην στέλεχος της Motown, Τόνι Τζόουνς. «Νομίζω ότι η κακή κρίση ήρθε όταν η καριέρα του άρχισε να καταρρέει».

«Παρόλο που η ποινή ήταν για επίθεση, έθεσα όρους για ναρκωτικά, επειδή δεν υπήρχε περίπτωση αυτός ο άνθρωπος να είχε επιτεθεί σε κανέναν αν δεν ήταν τόσο σοβαρά εθισμένος»

Προβλήματα με τον νόμο
Με την καριέρα του να καθυστερεί και τον ελεύθερο χρόνο του, ο εθισμός του Μπίλι Πρέστον στην κοκαΐνη, το αλκοόλ και, αργότερα, το κρακ έγινε πολύ ισχυρός για να μπορέσει να αντισταθεί.

Μαστιζόταν από νομικά προβλήματα καθ’ όλη τη δεκαετία του ’90, με κατηγορίες για παραβίαση αναστολής, ασφαλιστική απάτη και επίθεση.

Ο Μπέρναρντ Τζέι Κάμινς, ο δικαστής που προήδρευσε σε αρκετές ποινικές υποθέσεις του Πρέστον και τελικά τον καταδίκασε σε φυλάκιση το 1997, δίνει την πρώτη του συνέντευξη στην ταινία.

«Παρόλο που η ποινή ήταν για επίθεση, έθεσα όρους για ναρκωτικά, επειδή δεν υπήρχε περίπτωση αυτός ο άνθρωπος να είχε επιτεθεί σε κανέναν αν δεν ήταν τόσο σοβαρά εθισμένος», λέει ο Κάμινς στην ταινία.

Ο Πρέστον έγραψε αργότερα για να τον ευχαριστήσει, αν και δεν θα κατάφερνε να παραμείνει νηφάλιος για πολύ, αφού εξέτισε 18 μήνες από την τετραετή ποινή του.

Όσο ήταν μέσα, διηύθυνε θρησκευτικές λειτουργίες και μια χορωδία. Παρά τις σύντομες επιτυχημένες περιόδους αποτοξίνωσης, το 2005 ο Πρέστον, ο οποίος είχε ιστορικό νεφροπάθειας, προσβλήθηκε από περικαρδίτιδα, έπεσε σε παρατεταμένο κώμα και πέθανε τον Ιούνιο του 2006 από νεφρική ανεπάρκεια.

Η ουρανοκατέβατη αγωγή
Τα ντοκιμαντέρ μερικές φορές παραλείπουν πιο ζοφερές λεπτομέρειες, αλλά αυτό που κάνει αυτή την ταινία ισχυρή και «ανθρώπινη», όπως λέει η Ολίβια Χάρισον, είναι ότι δεν τις αποφεύγει – κάτι που βίωσε και η ίδια όταν συνεργάστηκε με τον Μάρτιν Σκορτσέζε στο ντοκιμαντέρ του 2011, George Harrison : Living in the Material World.

Σε εκείνη την ταινία, λέει η Χάρισον, «υπήρχαν πράγματα όπου έλεγα: ‘Ω, όχι, όχι, μη – αυτή δεν ήταν η καλύτερη στιγμή του! Πάλευε!’ Και στην πραγματικότητα είναι ο γιος μου που είπε: ‘Δεν μπορείς να αγιάζεις, μαμά. Πρέπει να έχεις το σκοτάδι και το φως”».

Ωστόσο, νωρίτερα φέτος, μια αγωγή εμπόδισε την ταινία του Πρέστον λίγο πριν από την πρεμιέρα της στο φεστιβάλ κινηματογράφου South by Southwest στο Τέξας.

Η πρώην μάνατζερ του Πρέστον, Τζόις Μουρ, ο μουσικός σύζυγός της, Σαμ, και ο μουσικός Κένι Μπερκ, ισχυρίστηκαν ότι το ντοκιμαντέρ «αποσκοπούσε στην προώθηση των προσωπικών σχεδίων και του οικονομικού οφέλους του σκηνοθέτη και των παραγωγών και όχι στον φόρο τιμής στον Μπίλι Πρέστον που πουλήθηκε στους ενάγοντες».

«Μια συναισθηματική επίλυση»
Η αγωγή τελικά αποσύρθηκε αφού έγιναν κάποιες πρόσθετες επεξεργασίες, λέει ο παραγωγός Νίγκελ Σινκλέρ: «Αλλάξαμε περίπου δύο λεπτά – επαναλαμβανόμενα πράγματα που ίσως υπερέβαλαν.

»Υπάρχουν πολλά συναισθήματα που εμπλέκονται σε τέτοιες καταστάσεις», λέει ο Σικλέρ, προσθέτοντας ότι οι συζητήσεις μεταξύ εναγόντων και εναγομένων τους έκαναν να συνειδητοποιήσουν «πόσα κοινά είχαν. Πώς η Τζόις Μουρ δούλεψε τόσο σκληρά για τον Μπίλι, και εμείς είχαμε δουλέψει σκληρά για να γυρίσουμε αυτή την ταινία. Ήταν και μια συναισθηματική επίλυση».

Όσοι εμπλέκονται στην ταινία That’s the Way God Planned It ελπίζουν ότι η ταινία θα θέσει σημαντικά ερωτήματα σχετικά με το πώς οι αγαπημένοι άνθρωποι μπορούν να υποστηρίξουν άτομα με προβλήματα με τα ναρκωτικά όπως ο Μπίλι Πρέστον λέει ο Μπάρκλεϊ.

Μια ιστορία για τον εθισμό και την αγάπη
«Αν το είχα κάνει αυτό νωρίτερα, πιθανότατα θα είχα αντιμετωπίσει τον Κόρι Μοντέιθ πολύ διαφορετικά», λέει ο Μπαρκλεϊ για τον ηθοποιό που σκηνοθέτησε σε ένα σύντομο πέρασμα στο σήριαλ Glee, ο οποίος πέθανε από υπερβολική δόση ηρωίνης και αλκοόλ το 2013.

«Ήξερα ότι είχε πρόβλημα – ήμουν αλκοολικός που είχε αναρρώσει. Είχα μερικές συζητήσεις μαζί του, αλλά σκέφτηκα κάπως έτσι: ‘Είμαι απλώς ένας φιλοξενούμενος σκηνοθέτης εδώ. Αυτό δεν είναι δική μου δουλειά”. Αν είχα κάνει αυτή την ταινία πριν κάνω το Glee, θα είχα περάσει αυτή τη γραμμή και θα είχα πλησιάσει τον Μοντέιθ. Θα προσπαθούσα να τον βοηθήσω να αποκτήσει τη γέφυρα προς τη νηφαλιότητα».

Ως πορτρέτο ενός καλλιτέχνη, το That’s the Way God Planned It είναι μια ιστορία για τον εθισμό και την αγάπη και την υπομονή που χρειάζονται άνθρωποι σαν τον Πρέστον. Ο Τόνι Τζόουνς λέει ότι πιστεύει πως ο φίλος του θα λάτρευε να τον δείχνουν όπως είναι, «να τον αναγνωρίζουν και να τον εκτιμούν και να εκφράζονται ειλικρινή συναισθήματα για την κατάστασή του στη ζωή. Αν μπορούσε να το δει αυτό, θα ένιωθε ότι τον καταλαβαίνουν και θα ήξερε ότι πραγματικά έχει σημασία».

*Με στοιχεία από theguardian.com