Στις 20 Μαΐου 1941, η Κρήτη έγινε το επίκεντρο μιας πρωτόγνωρης για τα παγκόσμια δεδομένα μάχης: της πρώτης μεγάλης αεραποβατικής επιχείρησης στην ιστορία του πολέμου. Η Ναζιστική Γερμανία εξαπέλυσε την Επιχείρηση «Ερμής», ρίχνοντας χιλιάδες αλεξιπτωτιστές στο νησί, με σκοπό να εξασφαλίσει τα νότια νώτα της πριν την εισβολή στη Ρωσία και να αποκτήσει στρατηγικό έλεγχο στην Ανατολική Μεσόγειο.

Οι υπερασπιστές της Κρήτης – Έλληνες στρατιώτες, δυνάμεις της Βρετανικής Κοινοπολιτείας και άμαχοι – ήταν λιγότεροι και ελλιπώς εξοπλισμένοι, αλλά αποφασισμένοι. Ανάμεσά τους, γυναίκες, ηλικιωμένοι και παιδιά, που πολέμησαν με μαχαίρια, πέτρες και παλιά όπλα. Ήταν μια μάχη άνιση, αλλά γεμάτη ψυχή.

Οι Γερμανοί υποτίμησαν τον ηρωισμό των Κρητικών και υπέστησαν τρομερές απώλειες, ιδιαίτερα στο Μάλεμε, όπου χύθηκε το πρώτο κύμα αλεξιπτωτιστών. Παρότι κατάφεραν τελικά να καταλάβουν το αεροδρόμιο – και στη συνέχεια, όλη την Κρήτη μέχρι την 1η Ιουνίου – το κόστος ήταν βαρύ: χιλιάδες νεκροί και τραυματίες, καταρριφθέντα αεροσκάφη και στρατιωτικό σοκ που ο ίδιος ο Χίτλερ χαρακτήρισε «μη επαναλήψιμο».

Η Μάχη της Κρήτης δεν ήταν μόνο μια ήττα για τους Συμμάχους· ήταν ένα σύμβολο θάρρους και αντίστασης. Ένα νησί, με τη βοήθεια λίγων, είπε “όχι” σε πολλούς. Και αν η Κρήτη έπεσε, δεν γονάτισε – έγινε φλόγα για τον υπόλοιπο αγώνα.

Χρονολόγιο – Η Μάχη της Κρήτης

25 Απριλίου 1941
➤ Ο Χίτλερ εγκρίνει την επίθεση στην Κρήτη – Επιχείρηση «Ερμής» (Unternehmen Merkur).

20 Μαΐου 1941
➤ Ώρα 08:00: Έναρξη της Μάχης της Κρήτης με μαζική ρίψη Γερμανών αλεξιπτωτιστών στο Μάλεμε και τα Χανιά.
➤ Ώρα 16:00: Νέο κύμα αλεξιπτωτιστών στο Ρέθυμνο.
➤ Ώρα 17:00: Επίθεση και στο Ηράκλειο.
➤ Ο λαός της Κρήτης, μαζί με Έλληνες και Συμμάχους στρατιώτες, αντιστέκεται ηρωικά.
➤ Μεγάλες γερμανικές απώλειες – απογοήτευση Στούντεντ.

21–27 Μαΐου 1941
➤ Σφοδρές μάχες και στα 4 μέτωπα (Μάλεμε, Χανιά, Ρέθυμνο, Ηράκλειο).
➤ Οι Γερμανοί καταλαμβάνουν το αεροδρόμιο του Μάλεμε και φέρνουν ενισχύσεις από την ηπειρωτική Ελλάδα.
➤ Οι Σύμμαχοι υποχωρούν στα νότια του νησιού.
➤ Ο βασιλιάς Γεώργιος Β΄ και η ελληνική κυβέρνηση διαφεύγουν στην Αίγυπτο (νύχτα 20/21 Μαΐου).

28–31 Μαΐου 1941
➤ Ξεκινά η επιχείρηση εκκένωσης των Συμμαχικών δυνάμεων προς Αίγυπτο.
➤ Όσοι μένουν πίσω, συνεχίζουν να μάχονται ή περνούν στην Αντίσταση.

1 Ιουνίου 1941
➤ Τέλος της Μάχης – Παράδοση 5.000 μαχητών στα Σφακιά.
➤ Η Κρήτη περνά υπό γερμανική κατοχή.