Οι παραξενιές των σταρ, το ουίσκι του Καραμανλή και η «γκάφα» ενός βουλευτή στο κατάμεστο Ηρώδειο

Το 1983, ο Γιούκιο Νιναγκάουα παρουσίαζε για πρώτη φορά στην Ελλάδα τη «Μήδεια» του Ευριπίδη. Η παράσταση του γνωστού Ιάπωνα σκηνοθέτη ήταν ήδη σε περιοδεία σε όλο τον κόσμο από το 1978 και ανέβηκε στο θέατρο του Λυκαβηττού στο πλαίσιο του Φεστιβάλ Αθηνών και σε μια εποχή που όλες οι ξενόγλωσσες παραστάσεις παίζονταν στη γλώσσα τους – υπέρτιτλοι δεν υπήρχαν. Ο Δήμος Βρατσάνος, διευθυντικό στέλεχος του ΕΟΤ με θητεία στην Ιαπωνία, είχε μόλις επιστρέψει στην Ελλάδα και σε λίγους μήνες θα αναλάμβανε τη διεύθυνση της μεγάλης διοργάνωσης. Χωρίς να γνωρίζει ακόμη πρόσωπα και πράγματα από την καλλιτεχνική σκηνή της Ελλάδας, κάθισε δίπλα σε δύο κυρίους για να παρακολουθήσει την παράσταση. «Οταν τελείωσε έγινε πανζουρλισμός», θυμάται σήμερα ο πρώην διευθυντής, που κάθεται απέναντί μου, κομψός και χειμαρρώδης με τα γεγονότα του παρελθόντος. «Ακούω τότε τον έναν από τους δύο άνδρες πλάι μου να λέει: “Τελικά, Κάρολε, έπρεπε να έρθουν οι Ιάπωνες για να μας μάθουν πώς να ερμηνεύουμε το αρχαίο δράμα”. Μετά έμαθα ότι ήταν ο Μινωτής και ο Κουν».

Τα επόμενα χρόνια και μέχρι το 1994, οπότε ολοκληρώθηκε η θητεία του, ο κ. Βρατσάνος θα συνομιλούσε πολλές φορές ακόμη με τους δύο εμβληματικούς Ελληνες σκηνοθέτες. Τότε το φεστιβάλ ήταν ακόμη στα χέρια του Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού και οι καλλιτεχνικές επιλογές του γίνονταν με βάση εισηγήσεις από μια γνωμοδοτική επιτροπή –«μπορώ να θυμηθώ τον Ιάκωβο Καμπανέλλη, τον Γιώργο Σισιλιάνο, τον Δημήτρη Τερζάκη ως συμβούλους μας»–, ενώ συνδετικός κρίκος με τις παραγωγές του εξωτερικού ήταν οι ιμπρεσάριοι, όπως το γραφείο του Θεόδωρου Κρίτα, που έφερνε διάσημες ορχήστρες και μπαλέτα στο Ηρώδειο και είχε, όπως θυμάται ο κ. Βρατσάνος, αναπτύξει μια επαφή με τη μητέρα του Ρούντολφ Νουρέγιεφ που ζούσε στο Κουρσκ.

Μία από τις παραγωγές που μνημονεύει ο κ. Βρατσάνος είναι και η όπερα «Κάρμεν» που ανέβηκε στο Ηρώδειο, με την Αγνή Μπάλτσα και τον Χοσέ Καρέρας στους πρωταγωνιστικούς ρόλους, το 1984. Στην παράσταση εμφανίστηκε και ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής, ο οποίος πάντα «τσέκαρε» μέσω της γραμματείας του εάν το θέατρο ήταν γεμάτο ή όχι. Μία από τις μικρές απαιτήσεις του Προέδρου που ικανοποιούσε το φεστιβάλ ήταν, θυμάται ο κ. Βρατσάνος, να στήνεται ένα πρόχειρο μπαράκι στο διάλειμμα «για να πίνει το ουισκάκι του» ο Καραμανλής. «Είναι λοιπόν η Μπάλτσα και ο Καρέρας εκεί, έρχεται ο Καραμανλής και τους δίνει συγχαρητήρια και τους λέει: “Μα πού τα θυμόσαστε τα λόγια αυτά;”. Του είχε κάνει εντύπωση», μας λέει ο κ. Βρατσάνος γελώντας.

«Ακούω τον έναν από τους δύο άνδρες πλάι μου να λέει: “Τελικά, Κάρολε, έπρεπε οι Ιάπωνες να μας μάθουν πώς να ερμηνεύουμε το αρχαίο δράμα”. Μετά έμαθα ότι ήταν ο Μινωτής και ο Κουν».

Ουκ ολίγα ευτράπελα είχαν συμβεί στη θητεία του. Οπως τότε που σε μια άλλη παράσταση του Ηρωδείου το κοινό ξεσπάει σε χειροκροτήματα κατά την είσοδο των επισήμων. Ενας βουλευτής του ΠΑΣΟΚ που έμπαινε εκείνη την ώρα άρχισε να χαιρετάει το πλήθος, για να καταλάβει λίγο αργότερα ότι από πίσω του ερχόταν η Αλίκη Βουγιουκλάκη. Με τη διάσημη ηθοποιό το φεστιβάλ είχε έρθει σε αντιπαράθεση λόγω της πολύ υψηλής αμοιβής (αρκετά εκατομμύρια δραχμές) που ζητούσε για την ίδια και τον θίασό της ώστε να παίξει τη Λυσιστράτη σε σκηνοθεσία Αλέξη Σολομού. Επειτα από διαπραγματεύσεις η «καταιγίδα» κόπασε, η αμοιβή μειώθηκε στο μισό και η παράσταση ανέβηκε στην Επίδαυρο.

Δυσκολίες και απαιτήσεις είχαν οι μεγάλοι σταρ που καλούνταν στο φεστιβάλ από το εξωτερικό, όπως ο Ιαν Μακέλεν, που πρωταγωνίστησε στον «Κοριολανό» με το Εθνικό Θέατρο της Μεγάλης Βρετανίας. Μεγάλες απαιτήσεις είχε και ο Λουτσιάνο Παβαρότι για την πρώτη του εμφάνιση στην Ελλάδα, το ζεστό καλοκαίρι του 1991. Οι εφημερίδες τότε έκαναν ρεπορτάζ με το υπέρογκο κόστος της συναυλίας (περίπου 90 εκατομμύρια δραχμές) και τον κακό χαμό που έγινε με τα (πανάκριβα) εισιτήρια για τα οποία ο κόσμος έκανε ουρές από τα ξημερώματα. Τότε δεν υπήρχαν ηλεκτρονικές εφαρμογές. «Είχε ζητήσει να έρθει με ελικόπτερο, μετά με ιδιωτικό αεροπλάνο, τέτοια πράγματα. Το καμαρίνι του πάντως στήθηκε πάνω στη σκηνή του Ηρωδείου, όπως το είχε ζητήσει», θυμάται ο κ. Βρατσάνος. Προσκλήσεις δεν δόθηκαν τότε ούτε για δείγμα.

Ο Ζούμπιν Μέτα και ο τέως
Μία ακόμη μετάκληση ξένου καλλιτέχνη που γράφτηκε με πηχυαίους τίτλους στις εφημερίδες ήταν μια συναυλία με τον αρχιμουσικό Ζούμπιν Μέτα. Ο διεθνούς φήμης μαέστρος ήταν γνώριμος του φεστιβάλ αφού καλούνταν στο Ηρώδειο από το 1967 και στη θητεία του κ. Βρατσάνου ήρθε άλλες τρεις φορές (1985, 1988, 1991). Κάτι όμως που ανέφερε σε μια συνέντευξη Τύπου προκάλεσε πολιτικό σεισμό. «Αφού τόνισε πόσο χαρούμενος ήταν που βρίσκεται στην Ελλάδα, την κοιτίδα του πολιτισμού και τα γνωστά που λέγονται σε αυτές τις περιπτώσεις, είπε “τι κρίμα που δεν είναι εδώ ο φίλος μου ο Κωνσταντίνος”. Ηταν φίλοι με τον τέως βασιλιά. Την άλλη ημέρα έγινε χαμός από τις συμπολιτευόμενες εφημερίδες».

πηγή:kathimerini.gr