Εξι ελληνικές συνθέσεις στο πρώτο «Ανθολόγιο Ευρωπαϊκών Τραγουδιών»

«Παγκόσμια γλώσσα είναι η μουσική που ενώνει», αναφέρει η Μόνικα. «Μέσα από τα τραγούδια μας ταξιδεύουμε νοητά και μπαίνουμε για λίγο στον κόσμο των συνανθρώπων μας. Είναι ένας τόσο όμορφος και δημιουργικός τρόπος να χτίσουμε γέφυρες μεταξύ μας και να προωθήσουμε την ενότητα στην Ευρώπη».

Εντυπη έκδοση. Μια μεγάλη ιδέα, η δημιουργία της πρώτης «εγκυκλοπαίδειας» του ευρωπαϊκού τραγουδιού, των σκοπών δηλαδή που σιγοτραγουδιούνται περισσότερο στην Ευρώπη, είναι πλέον γεγονός.

Πρόκειται για το «Ανθολόγιο Ευρωπαϊκών Τραγουδιών» που δημιουργήθηκε με τη συμμετοχή περισσότερων από 100 μουσικών οργανισμών και ωδείων και περισσότερων από 87.000 πολιτών σε ολόκληρη την Ευρωπαϊκή Ενωση, οι οποίοι ψήφισαν τα αγαπημένα τους κομμάτια σε έξι κατηγορίες: Ερωτας, Φύση και Εποχές, Ελευθερία και Ειρήνη, Λαϊκά τραγούδια, Πίστη, Παιδικά τραγούδια. Το αποτέλεσμα είναι 164 τραγούδια, έξι από κάθε ένα από τα 27 κράτη-μέλη της Ε.Ε.

«Η μουσική δεν είναι μόνο λόγια και νότες. Πρόκειται για μία θάλασσα συναισθημάτων», λέει η συνθέτις Μόνικα, που ερμήνευσε και μετέφρασε τα ελληνικά κομμάτια.

Τα έξι ελληνικά τραγούδια που κέρδισαν μια θέση στο πρώτο Ευρωπαϊκό Ανθολόγιο Τραγουδιών, τον κοινό θησαυρό των πολιτών της Ευρωπαϊκής Ενωσης, έπειτα από διαγωνισμό είναι:

-Σ’ αγαπώ γιατί ‘σαι ωραία (Παραδοσιακό) – Ερωτας.

-Μες στου Αιγαίου τα νερά (Παραδοσιακό Λέρου) – Φύση και Εποχές.

-Πότε θα κάνει ξαστεριά (Παραδοσιακό Κρήτης) – Ελευθερία και Ειρήνη.

-Φραγκοσυριανή (Μάρκος Βαμβακάρης) – Λαϊκά τραγούδια.

-Aι γενεαί πάσαι (Βυζαντινή μελωδία) – Πίστη.

-Οταν θα πάω κυρά μου στο παζάρι (Ζ. Κορίνθιος / Ν. Φατσέας) – Παιδικά τραγούδια.

Τα τραγούδια ψηφίστηκαν από 1.054 πολίτες που επέλεξαν τα αγαπημένα τους από μια δεξαμενή ελληνικών τραγουδιών που είχαν προτείνει η Στέγη Ελληνικών Χορωδιών και το Τμήμα Μουσικών Σπουδών του Ιονίου Πανεπιστημίου. Η δημόσια ψηφοφορία είχε διεξαχθεί το 2018 από την «Καθημερινή» και την ΕΡΤ1.

Για ευνόητους λόγους, όλα τα τραγούδια παρουσιάζονται στο Ανθολόγιο τόσο στην πρωτότυπη γλώσσα όσο και σε «ευρωπαϊκά αγγλικά». Τα «δικά μας» μεταφράστηκαν σε «τραγουδίσιμα» αγγλικά από την τραγουδίστρια και συνθέτιδα Μόνικα και τον σύζυγό της και στιχουργό Σταύρο Ξενίδη. Δεν ήταν εύκολο εγχείρημα. Οπως λέει στην «Κ» η ίδια η συνθέτις, οι οδηγίες από τον Δανό δημοσιογράφο και συγγραφέα Γίπε Μάρσλινγκ, του 50χρονου ιδρυτή της ευρωπαϊκής μη κερδοσκοπικής ΜΚΟ πίσω από το έργο και «ψυχή» του πρότζεκτ European Union Songbook, ήταν τα τραγούδια να μεταφραστούν στην αγγλική γλώσσα κουβαλώντας όλο το βαθύ τους νόημα και παραδοσιακό εκτόπισμα. «Με το που άνοιξα όμως τα αρχεία των στίχων και άκουσα ξανά με προσοχή τα υπέροχα αυτά τραγούδια συνειδητοποίησα ότι επρόκειτο για μια πολύ απαιτητική δουλειά στην οποία έπρεπε να βάλω την ψυχή μου όλη και την αγάπη μου για τη χώρα μου και τον πολιτισμό της. Δυσκολεύτηκα αλλά με τη βοήθεια του συζύγου μου και στιχουργού Σταύρου Ξενίδη, πιστεύω πως πετύχαμε κάτι πολύ όμορφο».

Αραγε υπάρχει κάτι που παραμένει αμετάφραστο, κάτι μόνο «δικό μας»; «Ναι, πιστεύω πως υπάρχει πάντα ένα μέρος της πολιτιστικής μας ταυτότητας που δύσκολα μεταφέρεται εξ ολοκλήρου σε άλλη γλώσσα. Τα ελληνικά τραγούδια έχουν μια μοναδική ποιητικότητα και συναισθηματική χροιά που συνδέεται στενά με τη γλώσσα μας και τα βιώματα του λαού μας. Η μουσική δεν είναι μόνο λόγια και νότες. Πρόκειται για μία θάλασσα συναισθημάτων, μια φωτογραφία που τραγουδά, δεν πιστεύω πως μπορεί κανείς να “μεταφράσει” το φως της Ελλάδας. Η αληθινή του δύναμη κρύβεται μέσα στη μελωδικότητα της αυθεντικής γλώσσας».

Στόχος του εγχειρήματος ήταν η ανάδειξη όσων μας ενώνουν, η ανταλλαγή συναισθήματος. «Το να μοιραζόμαστε τραγούδια που αγαπάμε μας δίνει την ευκαιρία να κατανοήσουμε την κουλτούρα, την ιστορία και τις ευαισθησίες άλλων λαών», λέει η Μόνικα. «Η μουσική είναι μια παγκόσμια γλώσσα που ενώνει, μέσα από τα τραγούδια μας ταξιδεύουμε νοητά και μπαίνουμε για λίγο στον κόσμο των συνανθρώπων μας. Είναι ένας τόσο όμορφος και δημιουργικός τρόπος να χτίσουμε γέφυρες μεταξύ μας και να προωθήσουμε την ενότητα στην Ευρώπη».

Ο Μάρσλινγκ δήλωσε ότι πρόθεσή του με το «Ανθολόγιο Ευρωπαϊκών Τραγουδιών» ήταν η ανταλλαγή τραγουδιών και οι λαοί των 27 κρατών-μελών να ζήσουν λιγότερο αποξενωμένοι. «Δεν προορίζεται για τελειότητα, αλλά για διάλογο καρδιάς. Το EU Songbook προορίζεται για κάθε είδους συναντήσεις μεταξύ όλων των ειδών ανθρώπων, είτε σε καλούς καιρούς είτε σε περιόδους κρίσης: για εκπαίδευση, συναυλίες, διπλωματικές δεσμεύσεις ή ακόμα και για συνομιλίες για πρώτη φορά σε τρένο ή σε ένα καφέ. Επιπλέον, ελπίζουμε να εμπνεύσουμε εκδηλώσεις τραγουδιού στη σχεδόν σιωπηλή ετήσια Ημέρα της Ευρώπης, στις 9 Μαΐου».

Κάθε ένα από τα 164 τραγούδια παρουσιάζεται για σόλο φωνή, με συγχορδίες και στίχους και στις 25 πρωτότυπες γλώσσες (που εκτείνονται σε τρία αλφάβητα) και στα ευρωπαϊκά αγγλικά, δίπλα δίπλα. Ενα μωσαϊκό εισαγωγών, φιλοτεχνημένο από 61 εθνικούς εκδότες, παρέχει μοναδική εικόνα της ευρωπαϊκής μουσικής ιστορίας που εκτείνεται σε έξι αιώνες, από έναν βυζαντινό ύμνο έως τη σύγχρονη ευρωπαϊκή ροκ-κλασική μουσική.

Το «Ανθολόγιο ΕυρωπαϊκώνΤραγουδιών» (EU Songbook) είναι διαθέσιμο σε όλη την Ε.Ε. και μέσω εφαρμογής που περιλαμβάνει και τους 164 τίτλους, εισαγωγές και συνδέσμους προς το YouTube και είναι δωρεάν για λήψη μέσω του App Store και του Google Play.

γράφει: Λίνα Γιάνναρου

Πηγή: www.kathimerini.gr