Ποιος ήταν ο Γιουσουρούμ και γιατί το όνομά του ταυτίστηκε με το παζάρι στο Μοναστηράκι

Η οικογένεια Γιουσουρούμ κατάφερε να χαρακτηρίσει όχι μόνο μία εποχή αλλά και με περιοχή.

Είναι πολύ συχνό φαινόμενο, ολόκληρες περιοχές να παίρνουν – με το πέρασμα των χρόνων – το όνομά τους είτε από κάποια οικογένεια που κατοικούσε στο σημείο είτε από κάποιον που είχε δραστηριότητα εκεί. ΣτηνΑθήνα τουλάχιστον τα παραδείγματα είναι πολλά με πιο γνωστά ίσως εκείνα των Εξαρχείων ή του Γουδή. Εδώ όμως θα ασχοληθούμε με ένα όνομα που δεν συνδέθηκε μόνο με μία περιοχή αλλά έφτασε να γίνει ταυτόσημο με τα υπαίθρια παζάρια. Γιουσουρούμ.

«Ξεπουληθήκατε στο γιουσουρούμ, για ένα κουστούμ, για ένα κουστούμ» έγραφε και τραγουδούσε ο Άσιμος σε μία από τις περιβόητες κασέτες τους στα τέλη της δεκαετίας του 1970, με την έννοια γιουσουρούμ να έχει ταυτιστεί ήδη από τότε με τα παλιατζίδικα στο κέντρο της Αθήνας.

Τα πάντα άρχισαν στον 19ο αιώνα στα χρόνια του Όθωνα, όταν στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Καραϊσκάκη εγκαταστάθηκε ο Εβραίος έμπορος Μποχώρ Ισαάκ Γιουσουρούμ. Εκεί άνοιξε ένα εμπορικό κατάστημα στο οποίο πουλούσε ρούχα και παπούτσια, όλα μεταχειρισμένα, που στη συνέχεια πέρασε στα χέρια του γιου του Νώε. Μάλιστα στην ευρύτερη περιοχή υπήρχαν και άλλα καταστήματα με φθηνά προϊόντα ή ακόμη και παλαιοπωλεία.

Στη διασταύρωση των οδών Ερμού και Αθηνάς βρίσκονταν τα πρακτορεία απ’ όπου έρχονταν στην Αθήνα από την επαρχεία. Ήταν, δε, συχνό το φαινόμενο, όπως διαβάζουμε στον «Μικρό Ρωμιό», οι επαρχιώτες να ρωτούν πού βρισκόταν το κατάστημα του Γιουσουρούμ, για να αγοράσουν φθηνά μεταχειρισμένα ρούχα. Με την πάροδο του χρόνου η ονομασία καθιερώθηκε για την περιοχή και δεν είναι τυχαίο που ακόμη και σήμερα πολλοί αναφέρουν τα παλιατζίδικα της πλατείας Αβησσυνίας στο Μοναστηράκι, ως γιουσουρούμ.

Όλη η οικογένεια των Γιουσουρούμ ήταν παλαιοπώλες μάλιστα ένα μέλος της, ο Ελία, ήταν και ο πρώτος πρόεδρος του Σωματείου Παλαιοπωλών, που ιδρύθηκε το 1922.

Η υπαίθρια αγορά στο Μοναστηράκι ή γιουσουρούμ
Από τα αρχαία χρόνια η ευρύτερη περιοχή γύρω από το Μοναστηράκι φιλοξενούσε την κεντρική εμπορική και οικονομική κίνηση της πόλης. Έτσι, κατά τους αρχαϊκούς χρόνους υπήρχε η Αρχαία Αγορά, κατά τους Ρωμαϊκούς χρόνους η Ρωμαϊκή αγορά ενώ κατά τους χρόνους της Φραγκοκρατίας και της Τουρκοκρατίας το Σταροπάζαρο και η Παλαιά Αγορά στην οδό Μητροπόλεως.

Σήμερα, τα περισσότερα καταστήματα στην οδό Ηφαίστου έχουν στραφεί στην πώληση μπρανταρισμένων, καινούργιων προϊόντων ενώ οι υπαίθριοι μικροπωλητές μεταχειρισμένων και παλιών, έχουν περιοριστεί στην πλατεία Αβησσυνίας, μια πλατεία που παζαρεύει αντίκες φορτωμένες με την αίγλη του παρελθόντος.

Σήμερα η υπαίθρια αγορά στο Μοναστηράκι ονομάζεται Υπαίθριο Δημοπρατήριο.