Βοηθάει πράγματι την υγεία η κατανάλωση τσαγιού;

Δεν έχουμε ακόμη οριστικά αποτελέσματα, αλλά τα ευρήματα είναι ελπιδοφόρα

Το τσάι είναι ένα από τα πιο δημοφιλή ποτά στον κόσμο. Όταν σερβίρεται ζεστό, είναι ένα χαλαρωτικό ρόφημα για χουχούλιασμα, ενώ μαζί με πάγο είναι ένα αναζωογονητικό ποτό που ανεβάζει τη διάθεση. Η προετοιμασία του είναι συνυφασμένη με την πολιτισμική ταυτότητα πολλών χωρών, αποτελώντας ένα βασικό στοιχείο χαλάρωσης, ηρεμίας, φιλοξενίας, σύνδεσης και παράδοσης. Το αρχαίο αυτό ελιξίριο εκτιμάται επίσης για τα πολλά οφέλη που προσφέρει στην υγεία. Είναι όμως πράγματι το τσάι καλό για εσάς;

Τι είναι το τσάι;
Όλα τα είδη τσαγιού προέρχονται από τα φύλλα του ίδιου φυτού: του Camellia sinensis. Αυτό που διαφοροποιεί το προϊόν στη συνέχεια είναι η επεξεργασία στην οποία υποβάλλονται τα φύλλα του τσαγιού – αποξήρανση, άτμισμα, τύλιγμα ή οξείδωση (έκθεση στο οξυγόνο στον αέρα). Ο ιδιαίτερος συνδυασμός των μεθόδων επεξεργασίας καθορίζει το χρώμα, τη γεύση και τον τύπο του τσαγιού. Για παράδειγμα, το μαύρο τσάι υποβάλλεται σε τύλιγμα και οξείδωση, η οποία βαθαίνει το κεχριμπαρένιο, κόκκινο ή καφέ χρώμα του και δίνει ένταση στη γεύση. Το πράσινο τσάι υποβάλλεται σε επεξεργασία με ατμό για να σταματήσει η οξείδωση, με αποτέλεσμα να διατηρεί το φρέσκο πράσινο χρώμα του και μια πιο ήπια γεύση.

Τι υπάρχει μέσα στο τσάι;
Δεν θα βρείτε πολλές βιταμίνες ή θρεπτικές ουσίες στο τσάι, αλλά είναι πλούσιο σε φυτοχημικές ουσίες – ουσίες που δίνουν στα φυτά τα χαρακτηριστικά τους (όπως το χρώμα και την οσμή) και έχουν φαρμακολογικές δράσεις όταν τα καταναλώνουμε. Οι κύριες φυτοχημικές ουσίες του τσαγιού είναι η καφεΐνη και οι πολυφαινόλες.

Η ποσότητα και ο τύπος των φυτοχημικών ουσιών στο τσάι εξαρτώνται από την επεξεργασία στην οποία υποβάλλονται τα φύλλα. Για παράδειγμα, το τσάι που δεν έχει οξειδωθεί περιέχει υψηλότερο επίπεδο των πολυφαινολών που ονομάζονται κατεχίνες. Το πλήρως οξειδωμένο τσάι είναι πλούσιο στις πολυφαινόλες που ονομάζονται θεαφλαβίνες και θεαρουμπιγίνες.

Ένα άλλο παράδειγμα: «Το πράσινο τσάι έχει περισσότερες πολυφαινόλες από ό,τι το μαύρο τσάι, αλλά το μαύρο τσάι έχει περισσότερη καφεΐνη. Το τσάι μάτσα είναι αποξηραμένο πράσινο τσάι το οποίο έχει κονιορτοποιηθεί σε πολύ μικρά σωματίδια. Είναι πιο συμπυκνωμένο – έχει υψηλότερη περιεκτικότητα σε καφεΐνη και πολυφαινόλες από ό,τι το κανονικό πράσινο τσάι», εξηγεί ο δρ Frank Hu, πρόεδρος του Τμήματος Διατροφολογίας και καθηγητής διατροφολογίας και επιδημιολογίας στη Σχολή Δημόσιας Υγείας T.H. Chan του Χάρβαρντ.

Είναι το τσάι καλό για εσάς;
Εκατοντάδες μελέτες έχουν δημοσιευθεί για τις επιδράσεις του τσαγιού στην υγεία, αλλά δεν προσφέρουν οριστικά συμπεράσματα. Πολλές μελέτες είναι μικρές ή έχουν διεξαχθεί για σύντομες περιόδους. Και οι περισσότερες μελέτες για το τσάι –ακόμη και οι μεγάλες– είναι μελέτες παρατήρησης, οι οποίες αξιολογούν απλά μία συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση τσαγιού και την υγεία, όχι απαραίτητα μια σχέση αιτίας και αποτελέσματος.

Επίσης, ορισμένες μελέτες έχουν διεξαχθεί μόνο σε εργαστήρια ή σε ζώα. Τέλος, πολλές μελέτες έχουν πραγματοποιηθεί σε πληθυσμούς που είναι δύσκολο να συγκριθούν, όπως είναι οι Ασιάτες, οι οποίοι πίνουν κυρίως πράσινο τσάι και είναι πιο πιθανό να ακολουθούν τους παραδοσιακούς ασιατικούς τύπους διατροφής, και οι κάτοικοι των δυτικών χωρών, όπου το μαύρο τσάι είναι πιο δημοφιλές και η διατροφή είναι συνήθως κακή.

«Η συνολική όμως κατεύθυνση των ερευνών υποδηλώνει ένα πιθανό όφελος», αναφέρει ο δρ Hu. «Για παράδειγμα, οι κατεχίνες στο πράσινο τσάι έχουν υψηλές αντιοξειδωτικές και αντιφλεγμονώδεις δράσεις σε ζώα και σε εργαστηριακές μελέτες. Οι πολυφαινόλες όπως η βαλανοκετόνη (ή κερκετίνη) στο μαύρο τσάι έχουν παρόμοιες αντιφλεγμονώδεις δράσεις.»

Πώς μπορεί το τσάι να βοηθήσει;
Οι έρευνες δείχνουν ότι οι αντιφλεγμονώδεις και αντιοξειδωτικές ιδιότητες του τσαγιού (τα αντιοξειδωτικά καταπολεμούν τις ελεύθερες ρίζες, που καταστρέφουν τα κύτταρα) μπορεί να βοηθούν στη μείωση του κινδύνου για χρόνια νοσήματα. «Αρκετές πρόσφατες αναλύσεις έχουν βρει ότι η αυξημένη κατανάλωση τσαγιού, ιδίως του μαύρου και πράσινου τσαγιού, συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο καρδιοπάθειας, υψηλής αρτηριακής πίεσης, αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, διαβήτη και πρόωρου θανάτου», αναφέρει ο δρ Hu. «Ορισμένες μελέτες δείχνουν ότι η κατανάλωση τσαγιού μπορεί να βοηθά στη μείωση του στρες και στη βελτίωση της νοητικής υγείας».

Ανάλυση μελετών του 2023 που περιλάμβανε περισσότερα από 410.000 άτομα, η οποία δημοσιεύθηκε από το PeerJ, υποδήλωνε ότι η κατανάλωση τσαγιού μπορεί να μειώνει τον κίνδυνο άνοιας έως και 29%.

Βοηθάει πράγματι την υγεία η κατανάλωση τσαγιού;
Η κατανάλωση τσαγιού μπορεί ακόμη και να σας βοηθήσει να ζήσετε περισσότερο. Για παράδειγμα, μελέτη παρατήρησης του 2020 σε 5.000 άτομα στην Ιαπωνία, η οποία δημοσιεύθηκε από το BMJ Open Diabetes Research & Care, βρήκε ότι η κατανάλωση τεσσάρων φλιτζανιών πράσινου τσαγιού ημερησίως συνδέθηκε με 40% χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου. Επιπλέον, το τσάι περιέχει καφεΐνη, η οποία αυξάνει την ενέργεια και την καθαρότητα του νου.

Πόσο τσάι πρέπει να πίνετε;
Ο δρ Hu υποστηρίζει ότι τα οφέλη του τσαγιού για την υγεία έρχονται όταν πίνουμε καθημερινά δύο με τέσσερα φλιτζάνια πράσινου ή μαύρου τσαγιού ή τσαγιού ουλόνγκ. Άλλοι τύποι τσαγιού, όπως το τσάι pu-erh το οποίο έχει υποστεί ζύμωση, μπορεί επίσης να είναι καλοί για την υγεία, αν και τα σχετικά στοιχεία είναι πιο περιορισμένα.

Mελέτη παρατήρησης του 2020, βρήκε ότι η κατανάλωση τεσσάρων φλιτζανιών πράσινου τσαγιού ημερησίως συνδέθηκε με 40% χαμηλότερο κίνδυνο πρόωρου θανάτου.

Ωστόσο, δεν είναι όλες οι επιδράσεις του τσαγιού ευνοΪκές για την υγεία. Αν προσθέτετε πολύ γλυκαντικό και πολλή κρέμα στο τσάι, αυξάνετε την πρόσληψη θερμίδων, λιπαρών και ζάχαρης. Αν έχετε αϋπνία ή ακανόνιστους καρδιακούς παλμούς, η καφεΐνη (μια διεγερτική ουσία) του τσαγιού μπορεί να πυροδοτήσει τα συμπτώματα. Επίσης, η κατάποση πολύ καυτού τσαγιού μπορεί να βλάψει τον οισοφάγο και να αυξήσει τον κίνδυνο καρκίνου.

Γενικά, όμως, το τσάι είναι μέρος μιας υγιεινής διατροφής. «Και είναι χαλαρωτικό», λέει ο δρ Hu. «Υπάρχει κάτι στην απόλαυση του τσαγιού το οποίο αξίζει να ληφθεί υπόψη».

πηγή:www.kathimerini.gr