Στις 17 Νοέμβρη,
όπως κάθε χρόνο
παίζουμε «Κόκκινα Τραγούδια»
με τους No Pasaran
στο Μουσικό Κουτί
στο Γκάζι

Μια συνέντευξη στο όγδοο, αρκετά διαφορετική από τις προηγούμενες για να έχετε περισσότερες πληροφορίες για το ξεχωριστό live της Κυριακής

Παντελής Κυραμαργιός: «Να αποδεχόμαστε τους άλλους και τις άλλες και ας μη μας μοιάζουν»

Ο Παντελής Κυραμαργιός σπούδασε οδοντιατρική κα εξακολουθεί μέχρι σήμερα να εξασκεί αυτό το επάγγελμα αν και ήταν η μουσική που τον κέρδισε Τον γνωρίσαμε αρχικά ως κιμπορντίστα και ιδρυτικό μέλος των Melisses από τους οποίους αποχώρησε το ’17. Ηδη το ’16 όμως είχε κυκλοφορήσει το πρώτο από τα πέντε μέχρι τώρα albums του – τα δύο από αυτά με την κολεκτίβα Πλέγμα που ίδρυσε ο ίδιος – με πλέον πρόσφατο το «Εκ Βαθέων» με την Σαββέρια Μαργιολά. Δίνει ασυνήθιστα μεγάλη έμφαση και σημασία στο στιχουργικό περιεχόμενο των τραγουδιών του. Εχει συνεργαστεί με πολλούς/ές εκλεκτούς/ές ερμηνευτές/ιες, τόσο στις εργασίες του όσο και δίνοντας τους τραγούδια.

Την Κυριακή 17 Νοεμβρίου θα πραγματοποιήσει μια εμφάνιση στο «Μουσικό Κουτί» (Κωνσταντινουπόλεως 70, Κεραμεικός) με την συνοδεία των No Pasaran, του τετραμελούς συγκροτήματος του που έχει την μορφή – σχεδόν – rock μπάντας, κιθάρα/νυκτά έγχορδα, keyboards, μπάσο και ντραμς. Το πρόγραμμα του θα έχει τον τίτλο «Κόκκινα Τραγούδια» και περιεχόμενο του θα είναι πολιτικά τραγούδια, άλλων αλλά και δικά του. Με αυτή την αφορμή μίλησα μαζί του για μουσική και τραγούδια, για πολιτική και για την μόνιμη και αλληλοεπιδραστική μεταξύ τους σχέση.

Οι No Pasaran είναι η μόνιμη μπάντα σου ή ειδικά για αυτό το project;

Με τους Νo Pasaran παίζουμε εδώ και τρία χρόνια, όχι μόνο ζωντανά αλλά και στο στούντιο. Πειραματιζόμαστε πάνω στα τραγούδια μου, τα ενορχηστρώνουμε μαζί και μετά τα ηχογραφούμε.

Πόσο σημαντικό είναι για εσένα το να έχεις ένα σταθερό σχήμα να σε συνοδεύει και όχι όποιους είναι εύκαιρους κάθε φορά; Γενικότερα πάντα ένιωθες καλύτερα με το να είσαι μέλος ενός συγκροτήματος, μιας ομάδας;

Είναι σπουδαίο να έχεις δίπλα σου ανθρώπους με τους οποίους σε δένει η αλληλοκεκτίμηση, ο σεβασμός και η αγάπη και το να μοιράζεσαι ιδέες. Ο ένας σπρώχνει τον άλλον να εξελιχθεί και η κάθε ιδέα υλοποιείται βρίσκοντας την καλύτερη εκδοχή της. Η δύναμη της ομάδας είναι αναμφισβήτητη.

Προφανώς και δεν επέλεξες συμπτωματικά ένα πολύ γνωστό, εμβληματικό σύνθημα για όνομα του γκρουπ. Γιατί το έκανες κα τι σημαίνει και συμβολίζει αυτό το σύνθημα για εσένα;

Από τη μία είχα μόλις διαβάσει την αυτοβιογραφία της Ντολόρες Ιμπάρρουρι όταν βρεθήκαμε με τα παιδιά και συζητήσαμε για το συγκρότημα. Από την άλλη στο Κερατσίνι, την περιοχή όπου γεννήθηκα, το σύνθημα αυτό έχει αναβιώσει μέσα από τις εκδηλώσεις που γίνονται κάθε χρόνο για τον Παύλο Φύσσα. Με δεδομένο λοιπόν ότι ο αγώνας κόντρα στις διάφορες εκφάνσεις του φασισμού είναι διαρκής και ότι η αισθητική της μουσικής είναι δήλωση ηθική και πολιτική το όνομα ήρθε εντελώς φυσικά.

Πιο συγκεκριμένα, υπάρχει θέση για το πολιτικό τραγούδι στην εποχή μας; Αν ναι, για το πολιτικό τραγούδι που γράφεται σήμερα, το παλαιότερο ή αμφότερα;

Όλα είναι πολιτική, είμαστε πολιτικά όντα. Ο τρόπος που θα ενορχηστρωθεί μια μελωδία, η διατύπωση των σκέψεων μέσα από τους στίχους, η ευγένεια στις ερμηνείες και την οργανική εκτέλεση, όλα δείχνουν τι είμαστε αλλά και δημιουργούν, στο βαθμό που τους αναλογεί, τη λεγόμενη περιρρέουσα ατμόσφαιρα. Αυτή είναι που επηρεάζει και συχνά κατευθύνει κόσμο που δηλώνει ουδέτερος, απογοητευμένος, αδιάφορος. Όλα λοιπόν τα τραγούδια είναι λίγο – πολύ πολιτικά. Αν τώρα κάποια μιλούν με περισσότερη ευθύτητα και αμεσότητα ακόμα καλύτερα. Καθαρά και ξάστερα για να μην μπερδευόμαστε και να μην παρερμηνεύουμε ούτε να παρερμηνευόμαστε…

Χωρίς περιστροφές αλλά και ούτε λεπτομέρειες, αυτοπροσδιορίζεσαι ως αριστερός; Τι σημαίνει αυτό για εσένα τον ίδιο στον κόσμο και την Ελλάδα του 2024;

Είμαι αριστερός και για εμένα αυτό λέγεται κοινή λογική. Είναι λογικό να αμβλύνονται οι ανισότητες, είναι λογικό να μεριμνά ένα κράτος για τις βασικές ανάγκες των πολιτών, είναι λογικό να αποδεχόμαστε τους άλλους και ας μη μας μοιάζουν, είναι λογικό να απλώνουμε το χέρι μας να βοηθήσουμε έναν άνθρωπο που έρχεται με βάρκα εδώ επειδή βομβαρδίζεται η χώρα του.

Πόσο διαφορετική βλέπεις να είναι η κοινωνική και πολιτική πραγματικότητα στη χώρα μας σήμερα σε σχέση με το 2010, πριν την κρίση δηλαδή και σε τι συνίσταται αυτή η διαφορά;

Είναι πολλά τα χρόνια που βιώνουμε την κρίση και ακόμα περισσότερα εκείνα που ακούμε για αυτήν. Έχει πλέον καλλιεργηθεί η ανασφάλεια και η αβεβαιότητα και έχουν ριζώσει μέσα μας. Δεν έχουν όμως καλλιεργηθεί αξίες και υπάρχει σοβαρό έλλειμμα παιδείας. Αυτός ο συνδυασμός κάνει την πλειοψηφία του κόσμου ευάλωτη στη χειραγώγηση αλλά και αδύναμη στην αντίδραση. Έχω την αίσθηση ότι πριν δέκα πέντε χρόνια είχαμε πιο δυνατό σφυγμό. Τώρα ό,τι και να συμβαίνει δεν μας προκαλεί ιδιαίτερη εντύπωση.

Πιστεύεις ότι η πανδημία και η καραντίνα εκτός από ψυχολογικές και προσωπικές συνέπειες είχαν και κοινωνικές και πολιτικές;

Φυσικά. Ήρθαν και αυτές να προσθέσουν το λιθαράκι τους στο γενικότερο κλίμα φόβου και της συνακόλουθης εσωστρέφειας και απομόνωσης του ατόμου. Μην παρεξηγηθώ όμως, δεν λέω ότι κακώς μπήκαμε σε καραντίνα, απλά επισημαίνω τις συνέπειες της.

Ζητήματα όπως το Metoo έχουν και πολιτικές διαστάσεις και απολήξεις ή όχι;

Η αισθητική, η ηθική και η πολιτική είναι συγκοινωνούντα δοχεία. Δεν έχουμε παρά να δούμε τι λένε οι επικριτές του Metoo για το προσφυγικό, για τα δικαιώματα των ΛΟΑΤΚΙ+ ανθρώπων και για την ανεργία των νέων.

Ποια είναι κατά τη γνώμη σου τα σημαντικότερα κοινωνικά και πολιτικά προβλήματα της Ελλάδας σήμερα; Είναι τα ίδια με αυτά της ΕΕ, διαφορετικά ή απλά στην ΕΕ υπάρχουν κάποια περισσότερα σχετικά με την φυσιογνωμία και την συνοχή της;

Η έλλειψη παιδείας είναι το κύριο διεθνές πρόβλημα. Τεράστιος όγκος πληροφοριών καθημερινά, σχολεία που προετοιμάζουν ανθρώπους να μπουν στην αγορά εργασίας και γονείς σε απόσταση από τα παιδιά λόγω άγχους και έλλειψης χρόνου. Νιώθω ότι στην Ελλάδα, λόγω της πλούσιας και σπουδαίας Ιστορία της, καλλιεργείται ένας κούφιος πατριωτισμός με υπερτονισμό της γενναιότητας των προγόνων μας και απόκρυψη των μελανών σημείων. Με αυτόν τον τρόπο ο μέσος Έλληνας νιώθει ότι όλοι του χρωστάνε κάτι και ότι δικαιωματικά του οφείλεται μια καλύτερη ζωή. Αυτή η αίσθηση μας κάνει επιρρεπείς στη λοβιτούρα και σε εξυπνακίστικες συμπεριφορές και επιλογές.

Η άνοδος της ακροδεξιάς συνιστά πραγματικό πρόβλημα, τόσο για την Ελλάδα όσο και για την Ευρώπη;

Η άνοδος της ακροδεξιάς είναι απόρροια του φόβου. Ο φόβος φέρνει καχυποψία και μίσος. Μισείς τον ξένο γιατί σου παίρνει τη δουλειά, μισείς τον φτωχότερο γιατί δεν θέλεις να γίνεις σαν και αυτόν, μισείς τον πλούσιο γιατί τον ζηλεύεις…Μισείς τους πάντες και ψάχνεις κάπου να ανήκεις. Και τι πιο εύκολο για τον/την αφελή ή και ανόητο/η από το να ενωθούν με άλλους και άλλες σαν αυτούς/ές με δεσμούς καθαρότητας αίματος; Δεν είναι η πηγή του προβλήματος αλλά η πιο επικίνδυνη απόληξή του.

Πιστεύεις ότι συνολικά το πολιτικό σύστημα μπορεί να ανταποκριθεί στα προβλήματα και τις ανάγκες της χώρας σήμερα;

Η βουλή θα έπρεπε να είναι μια μικρογραφία της κοινωνίας και οι βουλευτές να συζητούν τα προβλήματα που συζητιούνται στις πλατείες, στα πανεπιστήμια, στις συνελεύσεις εργαζομένων και στις καφετέριες. Πόσο μοιάζουν αυτοί οι δύο κόσμοι;

Είσαι ικανοποιημένος από το πως λειτουργούν τα κόμματα και υπάρχει κάποιο που να σε εκφράζει απόλυτα;

Υπάρχει αλήθεια κάποιος ή κάποια που θα απαντούσε ναι σε αυτή την ερώτηση;Σε τόσο δύσκολες και μεταβατικές εποχές όπως αυτή ποια και πόσο σημαντική είναι η θέση των ανθρώπων του πολιτισμού; Θεωρείς ότι εσύ και οι υπόλοιποι/ες εδώ στην Ελλάδα ανταποκρίνεστε στις απαιτήσεις αυτού του ρόλου;

Επιρροή στη μάζα δεν ασκούν πρωτευόντως οι άνθρωποι του πολιτισμού αλλά το star system και οι influencers. Έχουν αλλάξει οι καιροί. Κάποτε στα ραδιόφωνα και στις τηλεοράσεις τα πρόσωπα ήταν λιγοστά και οι λεγόμενοι πνευματικοί άνθρωποι είχαν σημαντική παρουσία. Τώρα η καθημερινότητα ενός νέου ανθρώπου είναι σκρολάρισμα, χιλιάδες πρόσωπα στο κινητό του και κάπου εκεί ίσως εμφανιστεί και ένα βίντεο από κάποιο τραγούδι που πρέπει στα τέσσερα – πέντε δευτερόλεπτα που του αναλογούν, να διεισδύσει με κάποιον τρόπο, συνήθως τέχνασμα, στην ψυχοσύνθεση του αποδέκτη ώστε να κερδίσει μια ολοκληρωμένη ακρόαση. Για ποιον ρόλο λοιπόν μιλάμε; Αν θέλουμε να λεγόμαστε καλλιτέχνες είμαστε υπόλογοι στην τέχνη που αποφασίσαμε να υπηρετούμε και να θεραπεύουμε, μόνο σε αυτήν. Δυστυχώς υπάρχει μεγάλη ασυνέπεια από πλευράς ανθρώπων που καπηλεύονται τον όρο «καλλιτέχνης/ιδα».

Σαν άνθρωπος αλλά και ως μουσικός είσαι αισιόδοξος για το μέλλον, της Ελλάδας και συνολικά του κόσμου;

Ένας δημιουργός είναι φύσει αισιόδοξος. Κάθε τι καινούριο είναι νίκη της ζωής απέναντι στον θάνατο. Από την άλλη αγαπώ και τη φράση «ο απαισιόδοξος είναι ένας αισιόδοξος με πείρα». Άρα καλύτερα να απαντήσω με ένα συγκρατημένο και διστακτικό «ναι»…(γέλια)

Τα πολιτικά τραγούδια του παρελθόντος, εκτός βέβαια από το στιχουργικό, παρουσιάζουν και καθαρά μουσικό ενδιαφέρον για εσένα;

Είναι πολύ γοητευτικό να μπαίνεις στο μυαλό σπουδαίων συνθετών και να προσπαθείς να εξηγήσεις τι έκαναν και γιατί. Το πώς ανάγνωσαν τα κείμενα των ποιητών και των στιχουργών, πώς χώρισαν τις συλλαβές, πώς μετέτρεψαν τον «κραδασμό» που δημιουργεί ο λόγος σε ρυθμό.

Τι να περιμένει το κοινό που θα παρακολουθήσει αυτή την συναυλία;

Συγκίνηση, ηθικό υψηλό, υψωμένες γροθιές και βαθιά υπόκλιση στους ανθρώπους που κουβαλάμε μέσα μας.

Και τα σχέδια σου για την χειμερινή σεζόν; Θα υπάρξουν και άλλες ανάλογες συναυλίες ή οι επόμενες θα είναι οι συνηθισμένες και μόνο με δικά σου τραγούδια; Ετοιμάζεις κάτι και από δισκογραφικής πλευράς;

Οι εμφανίσεις που θα ακολουθήσουν θα είναι εξαιρετικά ασυνήθιστες και οριακά…ακατανόητες, με πολλά δικά μου τραγούδια και ξεκάθαρο πολιτικό πρόσημο. Ναι, το πολιτικό πρόσημο θα είναι κατανοητότατο. Δισκογραφικά ετοιμάζω ένα άλμπουμ ιστορικού και πολιτικού περιεχομένου για δέκα σπουδαίες προσωπικότητες. Πέρα από αυτό ετοιμάζω και πολλά άλλα τραγούδια που δεν αποτελούν μέρη κάποιου συνόλου και τέλος λίαν προσεχώς θα κυκλοφορήσει το νέο album (βιβλίο – CD) της Σαββέριας Μαργιολά σε μουσική και στίχους αλλά και με δικά μου κείμενα.