Ο Αττίκ, κατά κόσμον Κλέων Τριανταφύλλου, δεν υπήρξε απλώς ένας συνθέτης· υπήρξε φαινόμενο εποχής.

Συνθέτης, στιχουργός, πιανίστας, κονφερανσιέ, ηθοποιός – ένας αληθινός καλλιτεχνικός πολυπράγμων που δέσποσε στην αθηναϊκή ζωή του Μεσοπολέμου. Η «Μάντρα» του έγινε το κέντρο της κοσμικής και καλλιτεχνικής Αθήνας, ένας χώρος όπου οι μελωδίες συνάντησαν το χιούμορ, το δράμα και τη σάτιρα.

Από την Αίγυπτο στο Παρίσι – τα πρώτα βήματα

Γεννημένος 19 Μαρτίου 1885 στο Ζαγαζίκ της Αιγύπτου, μεγάλωσε μέσα σε μια εύπορη οικογένεια Αιγυπτιωτών. Η μοίρα, ωστόσο, τον έφερε στην Αθήνα μετά τον θάνατο του πατέρα του. Παρά τις νομικές σπουδές του, η καρδιά του χτυπούσε για τη μουσική. Στο Παρίσι ακολούθησε το κάλεσμα αυτό, γράφτηκε στο Ωδείο και βρέθηκε να δημιουργεί τραγούδια που ερμήνευσαν θρύλοι όπως ο Μορίς Σεβαλιέ. Εκεί γεννήθηκε και το ψευδώνυμο «Αττίκ».

Έρωτες και πληγές – η έμπνευση πίσω από τα τραγούδια

Η προσωπική του ζωή υπήρξε θυελλώδης. Οι τρεις γάμοι του, οι απώλειες, οι προδοσίες και τα πάθη, όλα έγιναν μελωδίες.

• Από τον ανείπωτο πόνο της πρώτης του συζύγου και του παιδιού που χάθηκαν πρόωρα.
• Στον έρωτα με τη Μαρίκα Φιλιππίδου, που έληξε δραματικά όταν τον εγκατέλειψε. Εκείνος μετουσίωσε τον πόνο σε αριστουργήματα όπως το «Ζητάτε να σας πω».
• Και στον τρίτο του γάμο με τη Ρωσίδα Σούρα, που έμεινε στο πλευρό του μέχρι τέλους, ακόμη κι όταν η δική της απιστία έγινε η σπίθα για το «Της μιας δραχμής τα γιασεμιά».

Η ζωή του Αττίκ ήταν η πρώτη ύλη της τέχνης του· η μουσική του ήταν το προσωπικό του ημερολόγιο.

Η «Μάντρα» – το καλλιτεχνικό καμίνι

Το 1930, επιστρέφοντας στην Αθήνα, ίδρυσε τη «Μάντρα του Αττίκ». Ένα θέατρο–καμπαρέ που έμελλε να γίνει θρύλος. Εκεί πρωτοανέβηκαν και καθιερώθηκαν μορφές όπως η Δανάη Στρατηγοπούλου, οι αδελφές Καλουτά, ο Γιώργος Οικονομίδης, ο Μίμης Τραϊφόρος και τόσοι άλλοι.

Η «Μάντρα» ήταν κάτι παραπάνω από σκηνή. Ήταν ένας ζωντανός μικρόκοσμος: τραγούδια, σκετς, σάτιρα, ποιήματα, χιούμορ και συγκίνηση. Ήταν το αθηναϊκό “cabaret artistique”, όπως τα παριζιάνικα καμπαρέ που τον ενέπνευσαν, αλλά με άρωμα Ελλάδας.

Οι μεγάλες επιτυχίες

Ανάμεσα στα τραγούδια του που άφησαν εποχή ξεχωρίζουν:

• «Ζητάτε να σας πω»
• «Της μιας δραχμής τα γιασεμιά»
• «Μαραμένα τα γιούλια κι οι βιόλες»
• «Να ζει κανείς ή να μη ζει»
• «Το οργανάκι»

Η μελωδικότητα, η λυρικότητα αλλά και το λεπτό χιούμορ του τον κατέστησαν μοναδικό στο είδος του.

Το τραγικό τέλος

Ο πόλεμος και η Κατοχή έφεραν βάσανα και βία. Το καλοκαίρι του 1944, ένας άγριος ξυλοδαρμός από Γερμανούς στρατιώτες φαίνεται πως ήταν η σταγόνα που ξεχείλισε το ποτήρι. Ο ψυχικός του κόσμος ράγισε ανεπανόρθωτα. Λίγο αργότερα, ο Αττίκ έθεσε ο ίδιος τέλος στη ζωή του, στις 29 Αυγούστου 1944, αφήνοντας πίσω του μια ανεκτίμητη μουσική κληρονομιά.

Η παρακαταθήκη

Ο Αττίκ υπήρξε κάτι παραπάνω από μουσικός. Ήταν ένας δημιουργός που έζησε έντονα, αγάπησε, πόνεσε και μετουσίωσε τα πάντα σε τέχνη. Σήμερα, σχεδόν έναν αιώνα μετά, τα τραγούδια του εξακολουθούν να ακούγονται και να συγκινούν, αποδεικνύοντας πως η αληθινή μουσική δεν γερνά ποτέ.