Ο Τζέρι Λιούις (16 Μαρτίου 1926 – 20 Αυγούστου 2017) υπήρξε ένας από τους σημαντικότερους Αμερικανούς κωμικούς, ηθοποιούς και σκηνοθέτες, με το εκρηκτικό και αχαλίνωτο στυλ του να τον κάνει σταρ στις δεκαετίες του ’50 και του ’60.

Από το βοντβίλ στο Χόλιγουντ

Γεννημένος σε οικογένεια βοντβίλ, ο Λιούις ανέπτυξε από μικρός κωμικές παραστάσεις. Στα 12 του παρουσίαζε παντομίμα με δίσκους, ενώ στην εφηβεία εγκατέλειψε το σχολείο για να εμφανίζεται σε θέατρα και μπουρλέσκ της Νέας Υόρκης.

Το 1944 γνώρισε τον τραγουδιστή Ντιν Μάρτιν. Μαζί σχημάτισαν ένα από τα πιο διάσημα ντουέτα του αμερικανικού θεάματος: ο Μάρτιν τραγουδούσε, ο Λιούις έκανε τον κλόουν, και το κοινό αποθέωνε το εκρηκτικό τους φινάλε. Το δίδυμο γνώρισε μεγάλη επιτυχία σε nightclubs, τηλεοπτικές εκπομπές και, φυσικά, στον κινηματογράφο.

Η πρώτη τους ταινία, Η φίλη μου η Ίρμα (1949), τους καθιέρωσε. Μέσα σε οκτώ χρόνια γύρισαν 16 ταινίες, με highlights το Scared Stiff (1953), το Artists and Models (1955) και το Hollywood or Bust (1956).

Σόλο καριέρα και σκηνοθεσία

Μετά τον χωρισμό με τον Μάρτιν το 1956, ο Λιούις ακολούθησε σόλο καριέρα. Η ταινία The Delicate Delinquent (1957) ήταν η αρχή, ενώ το 1960 υπέγραψε με την Paramount συμβόλαιο που του έδινε τον έλεγχο ως σεναριογράφου και σκηνοθέτη.

Έγινε πρωτοπόρος, γυρίζοντας ταινίες με δικές του ιδέες και πρωτότυπα σκηνικά, όπως το The Ladies Man (1961) και το The Bellboy (1960). Η μεγαλύτερη επιτυχία του ήρθε με το Ο Τρελός Καθηγητής (1963), μια παρωδία του Τζέκιλ και Χάιντ, που θεωρείται η καλύτερη ταινία του.

Από την κωμωδία στο δράμα

Αν και σταδιακά η απήχηση των ταινιών του μειώθηκε, ο Λιούις συνέχισε να εκπλήσσει με δραματικές ερμηνείες. Στο Ο Βασιλιάς της Κωμωδίας (1983) του Μάρτιν Σκορσέζε, απέσπασε διθυραμβικές κριτικές για τον ρόλο ενός παρουσιαστή talk show.

Παράλληλα εμφανίστηκε σε ταινίες όπως Arizona Dream (1993), Funny Bones (1995) και Max Rose (2013).

Ο φιλανθρωπικός Λιούις

Για δεκαετίες, ο Τζέρι Λιούις υπήρξε «πρόσωπο» του τηλεμαραθωνίου για την Ένωση Μυϊκής Δυστροφίας (MDA), συγκεντρώνοντας εκατομμύρια δολάρια για φιλανθρωπικούς σκοπούς.

Διακρίσεις και παρακαταθήκη

Αγαπήθηκε ιδιαίτερα στη Γαλλία, όπου τον θεωρούσαν αυθεντικό δημιουργό και συνεχιστή της παράδοσης του σλάπστικ. Έλαβε τον Χρυσό Λέοντα Καριέρας στο Φεστιβάλ Βενετίας (1999), το Ανθρωπιστικό Βραβείο Jean Hersholt (2009), ενώ τιμήθηκε και με τον τίτλο του Διοικητή της Λεγεώνας της Τιμής στη Γαλλία (2006).

Ο Τζέρι Λιούις πέθανε στις 20 Αυγούστου 2017, σε ηλικία 91 ετών, αφήνοντας πίσω του μια τεράστια κληρονομιά στο σινεμά, την κωμωδία και τη φιλανθρωπία.