Ο Δομήνικος Θεοτοκόπουλος, γνωστός σε όλο τον κόσμο ως El Greco («Ο Έλληνας»)

Γεννήθηκε στον Χάνδακα της Κρήτης (σημερινό Ηράκλειο) την 1η Οκτωβρίου 1541. Γόνος εύπορης οικογένειας, μεγάλωσε σε ένα περιβάλλον όπου γνώρισε τη βυζαντινή ζωγραφική, ενώ παράλληλα εξοικειώθηκε με τη δυτική τέχνη της εποχής.

Το 1567 εγκαταστάθηκε στη Βενετία, όπου μαθήτευσε κοντά σε μεγάλους δασκάλους, όπως ο Τιτσιάνο και ο Τιντορέττο. Έργα της περιόδου αυτής είναι ο «Διωγμός των εμπόρων από τον Ναό». Στη συνέχεια, το 1570, μετέβη στη Ρώμη, όπου ανέπτυξε μεγάλη αυτοπεποίθηση για την τέχνη του – μάλιστα είχε δηλώσει ότι θα μπορούσε να ζωγραφίσει καλύτερα από τον Μιχαήλ Άγγελο στην Καπέλα Σιξτίνα, σχόλιο που προκάλεσε αντιδράσεις και τελικά τον ώθησε να φύγει από την Ιταλία.

Το 1576 βρέθηκε στη Μαδρίτη και έναν χρόνο αργότερα εγκαταστάθηκε μόνιμα στο Τολέδο. Εκεί μεγαλούργησε: διακόσμησε ναούς, μοναστήρια και παλάτια με έργα όπως «Η Αγία Τριάδα», «Η Ανάληψη της Θεοτόκου», «Η Ανάσταση του Σωτήρος», «Ο Λαοκόων» και το «Εσπόλιο». Το 1578 απέκτησε τον γιο του Χόρχε Μανουέλ με τη δόνα Χερόνιμα ντε λας Κουέβας, που πιστεύεται ότι απεικονίζεται σε κάποια από τα πορτρέτα του.

Ο Θεοτοκόπουλος έζησε στο Τολέδο μέχρι τον θάνατό του, στις 7 Απριλίου 1614, σε ηλικία 73 ετών. Τάφηκε στον ναό του Αγίου Δομηνίκου.

Για αιώνες μετά τον θάνατό του, το έργο του θεωρούνταν «παράξενο» ή «εκκεντρικό». Ωστόσο, από τις αρχές του 20ού αιώνα άρχισε να αναγνωρίζεται η ιδιοφυΐα του και σήμερα συγκαταλέγεται στους μεγαλύτερους καλλιτέχνες όλων των εποχών. Η τολμηρή χρήση του φωτός και του χρώματος επηρέασε καλλιτέχνες όπως ο Πικάσο και ο Σεζάν.

Στην Ελλάδα σώζονται έξι έργα του:

• «Ο Άγιος Λουκάς ζωγραφίζει την Παναγία» & «Η Προσκύνηση των Μάγων» (Μουσείο Μπενάκη)
• «Στέψη της Θεοτόκου» & «Η Συναυλία των Αγγέλων» (Εθνική Πινακοθήκη)
• «Βάπτιση του Χριστού» & «Άποψη του Όρους και της Μονής Σινά» (Ιστορικό Μουσείο Κρήτης).